Może ktoś, kiedyś odnajdzie projekt pałacu i wreszcie będzie wiadomo kto go zaprojektował i jak miał on wyglądać. Zanim to nastąpi, pozwoliłem sobie na próbę hipotetycznego odtworzenia nieznanego nam projektu, aby wykazać jak niewiele trzeba by w pałacu w Wólce Kłuckiej zmienić, aby przypominał dzieła Stanisława Zawadzkiego (albo też innego z współczesnych mu architektów). Wystarczy […]
25 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 10 Pytania i hipotezy
Z Vicenzy powróćmy jednak do hipotezy o dwóch projektach Zawadzkiego. Jednym z nich mógł być projekt przebudowy i rozbudowy pałacu w Wiśniowej, gdzie już mógł znaleźć się wgłębny portyk o siedmiu osiach. Drugim – projekt zupełnie nowego pałacu, gdzie stan istniejący niczego autorowi nie utrudniał ani nie narzucał. Próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, który z […]
24 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 9 Pytania i hipotezy
Oczywisty związek z pałacem w Wólce Kłuckiej ma pałac w Wiśniowej. Oczywisty, bo oba należały do Kołłątajów i obydwa mają wgłębne portyki (w Wiśniowej później częściowo zabudowany, w związku z ulokowaniem w nim klatki schodowej). Jest też wiele różnic – wiśniowski pałac nie ma planu zwartego prostokąta. Jego alkierze (zresztą nie do końca symetryczne) wychodzą […]
23 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 8 Pytania i hipotezy
Kończąc tekst o pałacu w Wólce Kłuckiej warto poświęcić odrobinę uwagi kwestiom, na które odpowiedzi nie znamy. Być może uda się kiedyś odnaleźć jakieś dokumenty, które zawierać będą niektóre odpowiedzi – listy, pamiętniki, szkice lub plany. Na razie, w oczekiwaniu na ich znalezienie, pozostają tylko domysły i hipotezy. Wróćmy do pytań. Większość z nich już […]
22 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 7
O pałacowych wnętrzach i ich wystroju wiemy bardzo niewiele. Na pewno – przynajmniej w reprezentacyjnych pomieszczeniach – miały gzymsy podsufitowe i ozdobną stolarkę, a być może także płycinowe boazerie. Pewność o wysokim poziomie wykonania stolarki wewnątrz pałacu dają nam zachowane relikty bramy do spichrza, o bardzo starannym wykonaniu i interesującym zdobnictwie, gdyż nie wierzę, by […]
21 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 6. Elewacje
Sposób rozwiązania poszczególnych elewacji pałacu w Wólce Kłuckiej bardziej przypomina potraktowanie ich w czynszowych kamienicach, niż w wolnostojących rezydencjach zlokalizowanych w eksponowanym miejscu. W pałacach i dworach elewacje nie dzieliły się na lepsze i gorsze. Widoczny z każdego kierunku obiekt musiał mieć wszystkie elewacje zaprojektowane starannie, a w przypadku elewacji frontowej, akcentowano dodatkowo główne wejście […]
20 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 5
Chciałbym zakwestionować sformułowanie, że pałac w Wólce Kłuckiej od tyłu był piętrowy, mogące sugerować, że w tej części był on wyższy od innych jego partii. Chcąc precyzyjnie wyjaśnić, o co tutaj chodzi, należałoby napisać, iż trzy pomieszczenia traktu północno-zachodniego, ponad połowa korytarza i jedno z pomieszczeń traktu południowo-wschodniego, za pomocą stropu, przedzielone zostały na dwie […]
19 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 4
Atrybucja stylistyczna pałacu, podana przez Przypkowskiego, wydaje się być trafna. Jest to obiekt późnoklasycystyczny, mimo iż powstał on w okresie, gdy w modzie był już historyzm tzw. wczesny-romantyczny. Ale można też postawić tu hipotezę, że mamy do czynienia z wcześniej sporządzonym projektem, bo o dopuszczenie do zapóźnienia stylistycznego, Eustachego Kołłątaja – posła na sejm i […]
18 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 3
Pierwszy opis pałacu w Wólce Kłuckiej – choć bardzo co do formy zwięzły, ale merytorycznie kompleksowy – przyniósł „Katalog zabytków sztuki w Polsce” (ściślej; jego tom III – województwo kieleckie, zeszyt 4 powiat kielecki) wydany w roku 1957 na podstawie o parę lat wcześniejszej inwentaryzacji, dokonanej przez Tadeusza Przypkowskiego. Nie jest on długi, co pozwala […]
17 WÓLKA KŁUCKA Zespół pałacyku myśliwskiego Kołłątajów 2
Wólka Kłucka – jak na wsie naszego regionu – jest wyjątkowo „młoda”, jest zaledwie szesnastowieczna. Jej nazwa pochodzi od nazwy wsi Kłucko, której Wólka jest jakby – rozszerzeniem. Jej powstanie związane jest najpewniej z rozwojem przemysłu, który dokonywał się w wieku XVI i XVII na tych terenach. Zaledwie 150 metrów od pałacu zachowały się relikty […]
Najnowsze komentarze