Jeszcze niedawno uważano, że ćmielowski zamek powstał dopiero dzięki Krzysztofowi Szydłowieckiemu. W Zbiorze Dokumentów Małopolskich jest jednak dokument, podpisany w roku 1388 przez królową Jadwigę świadczący, że zamek istniał tu już w wieku XIV. Jest to potwierdzenie sprzedaży zamku i wsi Ćmielów /…Sczmelow cum villis Sczmelow ante castrum predictum…/, dokonanej przez podkomorzego dobrzyńskiego Mikołaja i […]
CZYŻÓW SZLACHECKI Pałac. Gmina Zawichost, powiat sandomierski.
O poprzedniku czyżowskiego pałacu, czyli o zamku w Czyżowie, Jan Długosz napisał, że powstawał on w dość dziwnych /by nie powiedzieć mocniej, że niezbyt uczciwych/ okolicznościach. Otóż w roku 1412 Michał Ligęza Czyżowski, materiały zgromadzone w Zawichoście i przeznaczone do wzniesienia tam kościoła, podobno przewiózł do Czyżowa i z nich wybudował sobie zamek. Oburzony taką […]
BUSKO Sanatorium MARCONI. Gmina Busko-Zdrój, powiat buski.
W czasach Stanisława Augusta zaczęto w Busku poszukiwać soli; „wybito ośm szybów po 50 łokci głębokości”, jednak solanka tu wydobywana „zaledwie 1 ½ do 2 procent trzymała”. Te inwestycje, zapowiadające uzdrowiskową przyszłość miasta, wizytował w roku 1787 sam król: „najpierw zwiedził… szybę solną…Oglądał potem ‘gradzierhaus’, czyli machinę do pompowania wody solnej w górę…Wreszcie oglądał w […]
WIŚLICA Dom Długosza. Gmina Wiślica, powiat buski.
Wiślicki Dom Długosza, podobnie jak analogiczny obiekt w Sandomierzu, zbudowany został przez Jana Długosza. O ile budynek z Sandomierza przeznaczony był dla księży mansjonarzy, to jego odpowiednik w Wiślicy służyć miał wikariuszom kolegiaty. Zbudowany został około roku 1460 w najbliższym sąsiedztwie kolegiaty, z frontem ku niej zwróconym, równolegle do jej głównej osi. Jest budynkiem piętrowym […]
SZCZEKOCINY Kościół parafialny. Gmina Szczekociny, powiat zawierciański, woj. śląskie.
W ostatnim ćwierćwieczu Szczekociny trzykrotnie zmieniały swą wojewódzką „tożsamość”; do roku 1976 należały do Kielecczyzny, potem przydzielono je do powstającego wówczas województwa częstochowskiego. Teraz wraz z terenami po byłym częstochowskim „wylądowały” w województwie śląskim. Wciąż i nieprzerwanie leżą Szczekociny nad Pilicą i ten fakt znacznie dokładniej umiejscawia je na mapie Polski niż kapryśne i koniunkturalne […]
TUDORÓW Zamek. Gmina Opatów, powiat opatowski.
Wieś Tudorów leży w pobliżu Opatowa i chociaż powstała w średniowieczu, raczej nie ma nic wspólnego z dynastią panującą wówczas w Anglii. Najstarsza wzmianka w dokumentach dotycząca Tudorowa pochodzi z roku 1371. Okazją stał się spór o zatrzymanie wody przy młynie i grobli dokonane przez synów tutejszego dziedzica imieniem Pełka, na szkodę Wojtka z Wąworkowa, […]
SANDOMIERZ Dom Długosza. Gmina Sandomierz, powiat sandomierski.
Dom Długosza to popularna nazwa domu księży mansjonarzy, ufundowanego przez Jana Długosza w Sandomierzu. Kolegium księży mansjonarzy powstało w Sandomierzu już na początku XV stulecia. Ich zadaniem było śpiewanie w kolegiacie psalmów na cześć Marii, patronki sandomierskiej świątyni. Psalmy miały być śpiewane o wyznaczonych godzinach, tak w dzień jak i w nocy, stąd ich nazwa […]
SANCYGNIÓW Dwór. Gmina Działoszyce, powiat pińczowski.
„Sancygniów, w XV w. Sanczygnyew, w XVI Seczigniów, wieś, folwark i dobra nad rzeką Sancygniówką, przy drodze z Działoszyc do Książa Wielkiego…odl. 24 wiorsty od Pińczowa…” – czytamy w „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego” wydanym w roku 1889. Z Długoszowego „Liber Benefitiorum” dowiadujemy się, że wieś należała do Mikołaja Sancygniewskiego herbu Jelita, dziesięcinę płaciła prepozyturze w […]
RYTWIANY Zamek. Gmina Rytwiany, powiat staszowski.
Podstaszowskie Rytwiany, oprócz kościoła i klasztoru kamedułów posiadają jeszcze jedną architektoniczną atrakcję. Są nią ruiny starego, gotyckiego zamczyska. O ile kamedulski klasztor usytuowany jest poza wsią, na zalesionym wzgórzu, to zamek zbudowany został na łąkach nad rzeką Czarną, niemal w środku Rytwian. Dziś niewiele już pozostało z dawnego zamku. Zachował się tylko jego fragment – […]
MIECHÓW Kościół Bożogrobców. Gmina Miechów, powiat miechowski, woj. małopolskie.
Powstanie miechowskiego kościoła bożogrobców związane jest z osobą Jaksy Gryfity, postaci wielce tajemniczej. Podobno pochodził on z Kopanicy /która dzisiaj nazywa się Köpenick i jest dzielnicą Berlina/, a po przegranej wojnie z Niemcami osiedlił się w Ziemi Krakowskiej. Pewne jest natomiast to, że Jaksa Gryfita w roku 1162 przebywał w Ziemi Świętej a wracając z […]
Najnowsze komentarze