Pierwszym badaczem, który w roku 1778 opisał chęciński zamek był Jan Filip Carossi. Choć głównym przedmiotem jego zainteresowania była geologia – i dla niej przyjechał do Chęcin – opuszczone ruiny zamku musiały wywrzeć na nim mocne wrażenie, skoro podjął się opisania ich stanu, a także związanych z nimi podań i legend. Prócz napisania tekstu Carossi […]
CIEŚLE – rezydencja starosty niegrodowego małogoskiego
Dariusz Kalina Rezydencja starosty małogoskiego w Cieślach Najstarsza wzmiankę o siedzibie rezydencjonalno-obronnej w najbliższym sąsiedztwie Małogoszcza, w Leśnicy, pochodzi z 1377 r. W dokumencie tym czytamy, ze Jan, prepozyt krzyżanowski, sprzedał Piotrowi Słąnce sołectwo we wsi klasztornej Leśnica z wszystkimi prawami wraz ze dworem i sadzawką[1]. Sołectwo to znajdowało się w północnej części zabudowy wsi, […]
SŁOPIEC – dwór szlachecki
Dariusz Kalina Dwór w Słopcu (Gmina Daleszyce, powiat kielecki, woj. świętokrzyskie) Jest to wieś niegdyś prywatna, położona nad rzeką Belnianką. Nazwa osady zapisywana była jako Słopiec lub Słupiec, nasuwa silne przekonanie, że w najbliższej okolicy znajdował się obiekt typu dworu na kopcu, w języku polskim określony jako słup, wieży na kopcu– obiekty takie w źródłach […]
DRUGNIA – dwór starościński
Dariusz Kalina Siedziba klucza drugieńskiego w Drugni Klucz drugieński obejmował trzy wsie: Drugnię, Podstole i Wierzbie, jego powstanie ostrożnie datować można na rok 1370, w tym bowiem czasie Drugnię wraz Pierzchnicą i z innymi dobrami testamentem król Kazimierz Wielki nadał swemu naturalnemu synowi Niemierzy[1]. Źródłowo istnienie klucza potwierdzone zostało w 1399 r., kiedy król Władysław […]
SZYDŁÓW – w nim zamek królewski
Dariusz Kalina Zamek w Szydłowie Królewski zamek w Szydłowie należy do najbardziej rozpoznawalnych ikon województwa świętokrzyskiego, nazywany czasami „polskim Carcassonne” z racji świetnie zachowanej sylwety średniowiecznego miasta opasanego murem obronnym. O istniejącym tu w połowie XIII wieku (1255) dworze książęcym w rejonie kościoła p.w. Wszystkich Świętych, wspominają niektórzy badacze[1]. Murowany zamek zbudował jak przekonuje […]
FAŁKÓW – miasteczko z zamkiem
Dariusz Kalina Miasto Fałków z zamkiem Wśród zadań prowadzonych przez Oddział Terenowy Krajowego Ośrodka badań i Dokumentacji Zabytków w Kielcach prowadzona jest stała ewidencja zabytków związanych z budownictwem rezydencjonalno-obronnym. Pierwotnie obejmowała zabytki tego typu na terenie dawnego województwa sandomierskiego (a raczej jego lewobrzeżnej części, położonej pomiędzy rzekami Nidzicą, Pilicą i Wisłą), po reformie administracyjnej […]
BAŁTÓW – zespół rezydencjonalny
Dariusz Kalina Z danych źródłowych wiemy jednak, że na terenie wsi znajdowała się wcześniejsza rezydencja o charakterze rezydencjonalnym, przynajmniej z połowy XVII w.[1], a zważywszy na wybitnie obronny charakter terenu dworskiego, również obronnym. Wieś położona jest w bardzo urozmaiconym terenie, centralnym punktem widokowym jest obecnie pałac, wokół którego rozłożony zostawał dość rozległy park krajobrazowy. W […]
STOPNICA – miasto królewskie z zamkiem
Dariusz Kalina ZAMEK W STOPNICY Stopnica położona jest na obszarze Garbu Pińczowskiego, łańcucha wzniesień ciągnącego się na długości ok. 50 km (od Skowronna do Słupi koło Pacanowa), wchodzącego w skład Niecki Nidziańskiej. Na niewielkim wzgórzu, o wysokości ok. 200 m n.p.m., ulokowało się miasteczko królewskie . Nazwę osady zapisywano w przeszłości jako Stobnica, co oznaczać […]
BRZEGI – wieś królewska z dworem i kościołem parafilanym
Dariusz Kalina Brzegi Miejscowość położona jest na prawym brzegu rzeki Nidy, przy starym trakcie prowadzącym z Krakowa. W miejscu tym drogi rozwidlały się – jedna z nich prowadziła przez Żerniki do kasztelańskiego Małogoszcza, druga przez Tokarnię przez Chęciny do Kielc. W bezpośrednim sąsiedztwie drogi, na skraju terasy nadzalewowej lewego brzegu rzeki, obok obecnego cmentarza grzebalnego, […]
OSTRÓW koło Chęcin – dwór i zbór
Dariusz Kalina Ostrów Według Mapy Galicji Zachodniej zabudowania wsi zgrupowane były na południowym brzegu Czarnej Nidy, nieopodal dawnej przeprawy przez rzekę. Nazwa wsi zapisywana była w XIX w jako Ostrów Kielecki, a pochodzi od staropolskiego słowa oznaczającego wyspę. O wczesnym osadnictwie na jej terenie świadczą wykopaliska archeologiczne przeprowadzone w 20. XX w. Najstarsza wzmianka źródłowa […]
Najnowsze komentarze