Trzy kilometry od Nowego Miasta nad Pilicą, po obu stronach rzeki, leżą dwie osady o nazwie: Łęgonice. Te po lewej stronie rzeki zwano Rawskimi, gdy leżały w powiecie Rawa Mazowiecka, prawobrzeżne, dzisiaj: Małe, zwano Opoczyńskimi. Swe powstanie Łęgonice zawdzięczają bliskości Pilicy, a ściślej korzyściom z tej bliskości płynącym: naturalna obronność, obfitość ryb, łatwa komunikacja – […]
ZBORÓW Pałac. Gmina Solec-Zdrój, powiat buski.
Zborów leży przy starym trakcie łączącym Nowy Korczyn ze Stopnicą, a dalej przez Szydłów i Raków prowadzącym ku opactwu na Świętym Krzyżu, do którego wieś w średniowieczu należała. W roku 1339 świętokrzyski opat Jan przekazał wieś Przybkowi (lub Przybysławowi), zwanemu Kanią, podsędkowi krakowskiemu, w zamian za Rzepin, Żerniki i Opatkowice. W Liber beneficiorum Jan Długosz […]
WITÓW Kościół parafialny. Gmina Koszyce, powiat proszowicki, woj. małopolskie
Witów leży na wysokiej wiślanej skarpie, tuż obok Koszyc – zaledwie dwa kilometry od koszyckiego rynku. Pierwsza wzmianka o witowskiej parafii i stojącym tam kościele pochodzi z roku 1326. Plebanem był wtedy Benko. W następnym stuleciu – wiemy to z Liber Beneficiorum Długosza, wieś należała do Stanisława Wątróbki herbu Oksza, a stojący w niej kościół […]
WIENIAWA Kościół parafialny. Gmina Wieniawa, powiat przysuski, woj. mazowieckie.
Wieniawa, wieś na zachód od Radomia „w odległości 3 mil położona”, pierwotnie nazywała się Kłodno. Nową nazwę otrzymała od Wieniawitów, którzy w 2. połowie XV stulecia zakupili połowę wsi. Druga część, przez jakiś czas, pozostawała jeszcze Kłodnem. Parafia w Kłodnie z pewnością powstała w roku 1365, ale pierwotny, drewniany kościół wzniesiono podobno jeszcze sto lat […]
WĄCHOCK Brama klasztorna. Gmina Wąchock, powiat starachowicki.
Choć koegzystencja miasta Wąchocka i wąchockiego klasztoru przez całe stulecia mogła być uważana za przykładową, trudno byłoby sobie jednak wyobrazić, by klasztor nie miał posiadać swoich murów i bram. O klasztornych murach i bramach pisze ksiądz Wiśniewski: „Główne wejście do kościoła odłączone jest murem od zabudowań klasztornych, zewnątrz prowadzi do niego furta nad którą z […]
WĄCHOCK Miasto. Gmina Wąchock, powiat starachowicki.
Historia Wąchocka jako osady a potem miasta, nierozerwalnie łączy się z historią wąchockiego opactwa. Według zapisków Długosza, krakowski biskup Gedko uposażył w roku 1179 ufundowany przez siebie klasztor cystersów. W roku 1241, a później w 1260, Tatarzy zniszczyli klasztor i jego dobytek, zakonników zaś wymordowali. Pomoc książąt w odbudowie po obu tych najazdach sprawiła, że […]
SZYDŁÓW Mury, dzwonnica i wikarówka. Gmina Szydłów, powiat staszowski.
Kazimierzowskie mury obronne opasujące Szydłów zachowały do dziś prawie dwie trzecie swej dawnej długości. Najdłuższy odcinek to blisko dwustumetrowy fragment po obu stronach południowo-wschodniego narożnika dawnego miasta, w rejonie parafialnego kościoła. Mur zbudowany jest z piaskowca – dzikiego i łamanego – z elementów dochodzących do półmetrowej długości, układanych z poziomymi warstwami wyrównawczymi co około 85 […]
SZCZEKOCINY Pałac (1). Gmina Szczekociny, powiat zawieciański, woj. śląskie.
Od roku 1709 miasto Szczekociny należało do rodziny Dembińskich herbu Rawicz. Szczekociński pałac, przez wielu znawców uważany za najpiękniejszą barokowo-klasycystyczną rezydencję w tej części Polski, powstał w ostatnim 30-leciu XVIII stulecia dzięki Urszuli Dembińskiej, de domo Morsztynównie, starościnie wolbromskiej. Zespół pałacowy zbudowano na miejscu dawnej siedziby Korycińskich, na terenach położonych na wschód od miasta. Brak […]
SZCZECNO Dwór. Gmina Daleszyce, powiat kielecki.
Wieś Szczecno nie występuje w Liber beneficiorum Długosza, z czego wynika wniosek, ze powstać musiała nie wcześniej, niż pod koniec XV stulecia. Pierwotnie stanowiła własność królewską, wraz z sąsiednią wsią Ujny – w starostwie szydłowskim, ale już w roku 1508 rejestr poborowy wymienia jako właściciela wsi Borka, płacącego 43 grosze podatku. Pod względem administracji kościelnej […]
STĘŻYCA Kościół parafialny. Gmina Stężyca, powiat rycki, woj. lubelskie.
Stężyca, miejscowość położona u przeprawy przez Wisłę, sąsiadującej z ujściem doń Wieprza, początkowo powiązana była z kasztelanią sieciechowską. Choć pierwsza wzmianka o Stężycy pochodzi z wieku XIII, kiedy znajdował się tu gród książęcy a przy nim osada targowa, to jej początki cofnąć można z pewnością co najmniej do czasów Krzywoustego, kiedy prawobrzeżny dotąd gród sieciechowski, […]
Najnowsze komentarze