Do 1818 roku sandomierska katedra pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny była kościołem kolegiackim. Jej początki, jeszcze jako świątyni romańskiej, sięgają pierwszych lat XII stulecia; jako fundatora wymienia się tu Bolesława Krzywoustego. Pierwszym źródłowym potwierdzeniem istnienia w Sandomierzu kościoła jest pochodząca z 1148 roku bulla papieża Eugeniusza II. Jednak konsekracja nastąpiła dopiero w 1186 roku […]
SANCYGNIÓW Kościół parafialny. Gmina Działoszyce, powiat pińczowski.
Fundatorem parafialnego kościoła św. św. Piotra i Pawła jest Piotr Sancygniowski, sędzia sandomierski. Parafia powstała z części istniejących wcześniej parafii: słaboszowskiej i działoszyckiej. „..Dziedzic…wzniósł kościół z białego kamienia, mianowicie chór czyli prezbiterium, nawę /corpus/, wieżycę. Prezbiterium i zakrystię pokrył dachówką. Działo się to za Wojciecha Jastrzębca z Łubnicy, biskupa krakowskiego w Roku Pańskim 1400…” – […]
SAMBORZEC Kościół. Gmina Samborzec, powiat sandomierski.
„O milę od Sandomierza, na lewym brzegu Wisły, przy trakcie do Koprzywnicy i Klimontowa, na wyniosłej górze, z której prześliczny widok roztacza się na okolicę, na Wisłę, Sandomierz, Dzików, stoi murowany kościół postawiony w XIII wieku przez Pawła Samborzeckiego, dziedzica, który zapisał kilka wiosek Cystersom Koprzywnickim” – pisze ksiądz Wiśniewski. Pierwsza wzmianka o Samborcu jest […]
RYTWIANY Klasztor kamedułów. Gmina Rytwiany, powiat staszowski.
Pierwszym odnotowanym w dokumentach właścicielem Rytwian był arcybiskup gnieźnieński, Mikołaj z Kurowa, a od niego wieś nabył Wojciech Jastrzębiec, krakowski biskup. Po biskupie dziedziczyli jego bratankowie, synowie Ścibora, wojewody łęczyckiego (który miał podobno aż 20 synów), a Paprocki wymienia jako dziedziców kasztelana sandomierskiego Jana i Dersława, sandomierskiego wojewodę. W czasach Długosza w Rytwianach stał zamek, […]
RUSZKÓW Kościół parafialny. Gmina Sadowie, powiat opatowski.
„Stał dawniej w Ruszkowie kościół drewniany postawiony w r. 1409 przez Stanisława herbu Dębno Zawiszę z Oleśnicy, podsędka sandomierskiego, dziada słynnego kardynała Zbigniewa, biskupa krakowskiego, który będąc młodzieńcem, królowi Jagielle pod Grunwaldem życie ocalił. O tym Zawiszy z Oleśnicy mówi Długosz, że był mężem niepospolitej cnoty i pobożności – sam zaś Zawisza o sobie w […]
RAKÓW Kościół reformatów. Gmina Raków, powiat kielecki.
Co do cech stylowych i układu – rakowska fara jest wczesnobarokową trójnawową bazylika z czteroprzęsłowym korpusem i krótkim, niższym od korpusu prezbiterium, zakończonym półkolistą absydą. Na zakończeniu naw bocznych od północy dostawiona jest zakrystia, a od południa składzik. Przy nawach bocznych dobudowane zostały później dwie kruchty: od północy i południa. Wnętrza korpusu nakryte są sklepieniami […]
RAKÓW Kościół parafialny. Gmina Raków, powiat kielecki.
Dziś Raków, stolica świętokrzyskiej gminy, jest tylko wsią. Jednak każdy, kto uczył się polskiej historii musiał o Rakowie słyszeć, a to dzięki jego niezwykle silnych w XVI i XVII stuleciu związkach z polską reformacją. Miasto Raków powstało, jak określają to historycy, „na surowym korzeniu”, czyli w miejscu dotąd nie zamieszkałym, w pobliżu parafialnej wsi Potok, […]
RADOSZYCE Kościół parafialny. Gmina Radoszyce, powiat konecki.
Nad drzwiami radoszyckiego kościoła, pierwotnie kaplicy królewskiej, umieszczony był napis /istniejący tam podobno jeszcze w roku 1788/ mający świadczyć, że kościół ufundowano w czasach Bolesława Chrobrego, ściślej: w roku 1004. Jednak parafia erygowana została w Radoszycach w roku 1364, kiedy kapelan królewski, rektor dotychczasowej kaplicy, został plebanem. W tym samym roku kościół pod wezwaniem Najświętszej […]
PTKANÓW Kościół św. Idziego. Gmina Opatów, powiat opatowski.
„Na wyniosłym, kamienistym wzgórzu, dawniej otoczony dębową knieją, dziś zupełnie odsłonięty i na kilka wiorst widoczny stoi Ptkanowski kościół, którego fundacje przypisują Duninowi…” – pisze ksiądz Wiśniewski. Nazwę świętokrzyskiego Ptkanowa (wcale niełatwą do wymówienia z uwagi na rzadkie w polszczyźnie zestawienie trzech następujących po sobie spółgłosek) trudno jest odnaleźć na mapie. Kiedyś była to odrębna […]
POTOK Kościół parafialny. Gmina Szydłów, powiat staszowski.
Wsi o nazwie Potok w samym województwie świętokrzyskim jest kilka. Jest też Potok w gminie Szydłów, położony w kierunku północno – zachodnim od stolicy gminy, w odległości około 10 kilometrów. Tutejsza parafia pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny należy do dekanatu chmielnickiego. Z Długoszowego Liber benefitiorum dowiadujemy się, że w roku 1440 wieś stanowiła własność […]
Najnowsze komentarze