Z espół kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Marcina i Wniebowzięcia NMP. Kościół murowany z lat ok. 1724 – 1727.

Już w XIV wieku w Krynkach /zwanych też Skrzynkami, Krzynkami albo też Gutanowem/ był drewniany kościół zbudowany z modrzewia. Podobno jego fundatorem był biskup Bodzanta, co jest prawdopodobne, zważywszy, że w roku 1353 /kiedy nastąpiła fundacja/ wieś należała do krakowskich biskupów. Zachowany dokument z roku 1384 wspomina o kościele w Krynkach i o jego proboszczu, Abrahamie, który procesował się o dziesięcinę z dziedzicami wsi Warszowa. Patronem kościoła był św. Marcin. Były w nim trzy ołtarze “z drzewa, snycerską wykonane robotą, złocone i malowane”. Ołtarz czwarty, pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej, ufundował przed rokiem 1707 tutejszy proboszcz, ksiądz Mateusz Jaroszewicz. “W roku 1721 – pisze ksiądz Wiśniewski – pod dniem 13 listopada Ojciec Święty Innocenty XII udarował kościół w Krynkach łaską odpustu na wieczne czasy w dniu Przemienienia Pańskiego”.
Ze względu na zły stan techniczny modrzewiowy kościółek został rozebrany a na jego miejscu w roku 1724 rozpoczęto budowę nowego, tym razem już murowanego obiektu /dobudowując go do istniejącej tu już od roku 1694 murowanej  kaplicy/. Fundatorem był ówczesny dzierżawca Kużnic Brodzkich, pan Mikołaj Zacharski, który – jak pisze ksiądz Wiśniewski – “straciwszy w r. 1724 żonę, a w trzy dni po niej jedyną, ukochaną córkę, postanowił ku chwale Opatrzności, na miejscu dawnego kościółka zbudować nowy przybytek Boży” . Budowa trwała do roku 1727, a konsekracji dokonał cztery lata później krakowski sufragan, Michał Kunicki.
Kościół jest barokowy, orientowany. Składa się trójprzęsłowej nawy /po której bokach stoją dwie kaplice/ i z węższego od nawy, prostokątnego, dwuprzęsłowego prezbiterium. Przy prezbiterium od północy jest zakrystia a od południa skarbczyk. Kompozycję brył uzupełnia kruchta dostawiona od południa do nawy. Kościół wymurowany jest z kamienia “miejscowego”, a mury “ma niezmiernie grube, bo pięciołokciowej szerokości, sklepienia w całym kościele są grube i mocne” – relacjonuje ksiądz Jan. Sklepienia te są kolebkowo-krzyżowe, a dwuspadowy dach nakrywający kościół ma starą więźbę “trójstorczykową”.
Najpiękniejszym elementem zespołu kościoła w Krynkach jest brama -dzwonnica. Pisze o niej ksiądz Bastrzykowski: “brama zbudowana z drzewa sosnowego… na 4 słupach, podpierających gzymsowania, nakryta daszkiem gontowym… Nad drzwiami przybite esowate ozdoby wyrobione z drzewa. Pomiędzy nimi ozdobnie wyrzynane deski, wyglądem przypominające wykroje o późnogotyckim “oślim grzbiecie”. Nad samą bramą z desek wykonane rzezane ozdoby w kształcie wachlarzyków, po bokach skręcone na podobieństwo rybiego ogona. Od strony cmentarza przykościelnego dach na szerokość przylegających z obu stron dzwonnic tworzy duży okap”. Dwie dzwonnice flankujące bramę zbudowane są “w słup” z drewna sosnowego, o prostopadłościennych trzonach, szalowanych “w jodełkę”. Nakrywają je namiotowe, łamane dachy pobite gontem i zwieńczone krzyżami. Każda z wież ma u podstawy kwadrat o boku 3 metrów, a wysokość trzonu do okapu wynosi 6.30 metra. Nad drzwiami, umieszczony  jest napis: AN. DO. 1779. “Całość niezmiernie oryginalna, ujmująca i swojska;  o ile wiemy, jedyny w swoim wyglądzie zabytek drzewny kościelny w Polsce” – podsumowuje ks. Bastrzykowski.

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]