Z espół kościoła parafialnego pod wezwaniem śś. Piotra i Pawła.

Wieś Kije położona jest przy skrzyżowaniu dróg z Kielc do Pińczowa i z Jędrzejowa do Chmielnika. Ani wielkość wioski ani skromne rozmiary kościółka wcale nie wskazują na dawne znaczenie osady. Jednak badania archeologiczne wykazały istnienie w tym miejscu dwunastowiecznego grodziska. Z wydanego przez Kazimierza Sprawiedliwego dokumentu (rok 1170 do 1176, ustalenie dokładnej daty nie jest możliwe) dotyczącego Kij, wyraźnie wynika iż osada stanowiła wówczas własność książęcą. Ponieważ uważa się, że kościół w Kijach powstał nie później niż w połowie wieku XII, był prawdopodobnie fundacją Księcia Henryka Sandomierskiego.
Gród w Kijach funkcjonował około stu lat, dlatego też uważa się, że był on siedzibą kasztelanii. I stąd pewnie decyzja o ufundowaniu tam romańskiego kościoła, stanowiącego uzupełnienie ośrodka administracyjnego o powoływany także ośrodek kościelny. Nie są znane przyczyny likwidacji kasztelanii i przeniesienia jej do pobliskiego Czechowa. W każdym razie Czechów nigdy nie doczekał się budowy własnego kościoła i wchodził w skład parafii w Kijach.
Romański kościół, pochodzący z połowy XII wieku, był obiektem niewielkim. Posiadał jedną nawę o wymiarach wnętrza ok.7,5 na 5,5 metra, a jej zakończenie stanowiła półkolista absyda. Powierzchnia nawy, wynosząca około 40 metrów kwadratowych pomieścić mogła około 150 wiernych. Dzisiejszy kształt i wielkość kościoła pochodzą z wczesnobarokowej rozbudowy z wieku XVII. Wówczas dobudowano nową nawę, a stary romański kościółek pełnić zaczął rolę prezbiterium Wydaje się jednak, że możliwa była także i wcześniejsza rozbudowa kościoła. Mogą na to wskazywać potrzeby – już w wieku XIV liczba wiernych w parafii przekraczała tysiąc osób – brak jednak materialnych dowodów przemawiających za taką hipotezą.
Romańskie „korzenie” kościoła odnalezione zostały dopiero po ostatniej wojnie. Podczas badań odkryto romański portal, okno a także znaczne fragmenty ukrytych pod warstwami tynków dwunastowiecznych murów. Dzisiaj detale te zostały wyeksponowane a w podziemiach obecnego prezbiterium (a dawnej nawy) zobaczyć można fragmenty pierwotnej posadzki oraz murów wykonanych z kamienia techniką tzw. „opus spiccatum”, polegającą na układaniu kamieni „w jodełkę”.
Obecnie kościół nosi wezwanie św. św. Piotra i Pawła. Takie wezwanie znane jest dopiero od schyłku wieku XVI. Możliwe jest, że początkowo kościół poświęcony był tylko św. Piotrowi. Stojąca w pobliżu kościoła dzwonnica pochodzi z końca XVIII wieku; jej poprzedniczka uległa zniszczeniu, a już w roku 1598 stan jej określany był jako zły. Całość kościelnego zespołu otoczona jest murem z ciosanego kamienia, pochodzącym z drugiej połowy XVIII wieku. Mur ten i okratowane furtki skutecznie zabezpieczały poświęcaną ziemię. Jeden z wizytatorów, w zachowanym w parafialnym archiwum dokumencie, tak oto po gospodarsku pochwalił zabezpieczenie kościelnego cmentarza : „…bydło ani inna gadzina na cmentarz nie wchodzi…”.

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]