Podzamcze, jako samodzielna osada wzmiankowana została po raz pierwszy w lustracji z lat 1564-65. Kilka lat później, w kolejnej lustracji, zapisano że prócz domów mieszkalnych są tam karczma i chmielnik, skąd pochodziło piwo podawane w mieście, nie słynące z najlepszej jakości. Wzrost rangi i znaczenia Podzamcza związany jest ściśle z powstaniem tu starościńskiego dworu.
Dwór w Podzamczu powstał nieco na uboczu od współczesnych mu szlaków komunikacyjnych, a od kilkudziesięciu lat, gdy wykonano obwodnicę Chęcin, jej przebieg zakłócił układ dworskiego założenia. Główny element zespołu, piętrowy dwór stojący na skałce, zbudowany został w pierwszych latach XVII stulecia przez Jana Branickiego, chęcińskiego starostę. Obiekt ten powstał dlatego, że dotychczasowa siedziba starosty – chęciński zamek – nie była dość wygodna – zarówno pod względem surowości panujących tam warunków jak również ze względu na bardzo trudny dojazd. Dodać należy, że trend polegający na przenoszeniu starościńskich siedzib z zamków do znacznie wygodniejszych dworów lub pałacyków, był w tych czasach niemal powszechny.
Dwór zbudowano na terenie, gdzie już wcześniej istniał folwark. Z dokumentów wiadomo, że dwór drewniany istniał tu w roku 1602, a lustrator widział jak dla budowy nowego, murowanego dworu (w lustracji ochrzczonego „kamienicą”), wyłamywano kamień na Górze Zamkowej. Z następnej lustracji (sporządzonej w roku 1617) wynika, że murowany dwór już istniał. Tak więc budowa miała miejsce miedzy tokiem 1602 a 1617.
Dwór Branickiego był piętrowy, frontem zwrócony ku północy. Miał plan prostokąta o wymiarach 24 na 8 metrów, a do jego południowych narożników przylegały kwadratowe alkierze, o długości boku ok. 5,5 metra. Układ wnętrza dworu był jednotraktowy. Na parterze środkową część zajmowała obszerna sień nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami, po jej bokach znajdowały się dwa pomieszczenia (po jednym z każdej strony) nakryte sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi, z których wchodziło się do alkierzy przykrytych płaskimi stropami. W alkierzu zachodnim znajdowała się kaplica. Budynek ten w niezmienionym kształcie przetrwał aż do upadku Rzeczypospolitej. W XIX stuleciu przekształcony został w spichlerz – okna parteru zostały zamurowane, a otwory okienne piętra bardzo pomniejszone.
W 2. połowie XVII stulecia Stefan Bidziński zbudował drugi obiekt, parterowy, zwany oficyną, usytuowany na północ od dworu Branickiego, prostopadle do jego osi. Ponieważ równolegle do dworu Branickiego stał już budynek kuchni, całość założenia uzyskała plan oparty na literze „U”, otwartej ku zachodowi. W kierunku wschodnim oś założenia zamykał kościół w Starochęcinach (o którego autorstwo „podejrzewany” jest Tylman z Gameren). Niezależnie jednak od tego kto (i kiedy) projektował dwór w Podzamczu (uwzględniając w tym również budynek, zawierający kuchnię) i kościół w Starochęcinach, trudno przypuszczać, że wzajemne usytuowanie obu obiektów mogło być przypadkowe.
Starosta Stefan Bidziński wybudował też bramę „triumfalną”, która wraz z umieszczoną jeszcze dalej na południe altaną, oraz założeniem ogrodowy m – tworzyła drugą oś kompozycyjną, prostopadłą do pierwszej.

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]