W roku 1586 dobra pińczowskie przeszły na własność rodu Myszkowskich. Tuż obok Pińczowa, ale poza jego obszarem, założyli oni nowe miasto, uzyskując przywilej lokacyjny w dniu 1 lipca 1592 roku. Miasto nazwali Mirowem, tak samo jak nazywał się ich rodowy zamek, leżący koło Książa Wielkiego. Położony na terenie Mirowa kościół zaczęto budować nieco wcześniej, jeszcze przed lokacją osady, w roku 1587. Fundatorem był Piotr Myszkowski, biskup krakowski, a kościół fundowany był jako kolegiacki.
Niezbyt jasno rysują się początkowe fazy kościoła, nieudana była także pierwsza próba Zygmunta Gonzagi Myszkowskiego sprowadzenia tu franciszkanów-reformatów w roku 1606. W każdym razie pewne jest, że syn Zygmunta, Ferdynand ukończył w roku 1619 budowę świątyni, która otrzymała wezwanie Nawiedzenia NMP. „Kiedy nie doszła do skutku erekcja kolegiaty przez śmierć Ferdynanda Myszkowskiego – pisze ksiądz Wiśniewski – kościół świecił długie lata pustkami, a różne zakony starały się objąć to miejsce po reformatach”. Reformaci przejęli w końcu kościół na Mirowie. Stało się tak dzięki staraniom Stanisława Kazimierza Myszkowskiego uwieńczonym uzyskaniem dekretu wydanego przez Jana Małachowskiego, krakowskiego biskupa w dniu 13 września 1683 roku – dokładnie tym samym dniu, w którym król Jan III pokonał pod Wiedniem Turków.
Dokonane w dniu 4 października przejęcie kościoła przez reformatów było niemal równie huczne jak wiedeńska bitwa – grzmiały zamkowe działa. Bardzo dokładny opis przytacza ksiądz Wiśniewski, do którego odsyłam zainteresowanych szczegółami uroczystości. Zakonnicy na razie zamieszkali w jednej z miejskich kamieniczek, a w roku 1686 przystąpiono do budowy klasztoru, przylegającego od południa do kościoła.
Kościół składa się z wydłużonej, pięcioprzęsłowej nawy i jednoprzęsłowego prezbiterium, o równej z nawą szerokości, zakończonego półkolistą absydą. Po obu stronach nawy dostawione są dwie kwadratowe kaplice, nadające kościołowi plan krzyża. Od strony północnej znajduje się kaplica św. Jana Nepomucena /wcześniej św. Prospera/, od południa. „wtopiona” w budynki klasztorne, kaplica Pana Jezusa /dawniej św. Anny/. Obie kaplice nakryte są kopułami wspartymi na pendentywach /żagielkach/ i zwieńczone latarniami.
Od strony zachodniej nawę flankowały dwie czworoboczne wieże, których górne kondygnacje zlikwidowano w roku 1684. Stało się tak na życzenie „świątobliwych ojców”, którzy wieże /a także umieszczanie herbów na sklepieniach/ uznali za symbol pychy. Wieże rozebrano, zaś istnienie herbów jakoś udało się pogodzić z surowymi regułami zakonu. Między wieżami znajduje się przedsionek, a nad nim chór muzyczny. W 1701 roku do tegoż przedsionka dobudowano kwadratową kruchtę. Zakrystia znajduje się przy północnej ścianie prezbiterium. Kościół wykazuje cechy późnego renesansu, a szczyt jego dość surowej, zachodniej fasady – wczesnego baroku. Pińczowski kościół reformatów słynie jako sanktuarium za sprawą obrazu Matki Boskiej zwanej Mirowską. Obraz uznawany jest za cudowny od lat czterystu, a wyrazem uznania dla tego kultu była papieska koronacja obrazu, dokonana 14 czerwca 1992 roku. Obraz powstał ok. roku 1600 w krakowskiej pracowni Tomasza Dolabelli, nadwornego malarza Władysława IV i początkowo wisiał w zamkowej kaplicy. Madonnie „towarzyszą”: św. Stanisław i św. Wojciech.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
