Iłża była ośrodkiem włości biskupów krakowskich, nadanych im zapewne już w wieku XI. Pierwotnie osada leżała w innym miejscu, około półtora kilometra na północny wschód od obecnego miasta. Powstał tam gród a przy nim osiedle skupione wokół kościółka, który zbudowany został prawdopodobnie w XII stuleciu. Około połowy wieku XIII osada otrzymała prawo targowe. Przeniesienie się […]
DĄBROWICA Kapliczka przydrożna. Gmina Słupia, powiat jędrzejowski.
Choć wieś Dąbrowica leży w województwie świętokrzyskim, ale już za Pilicą. Najbliższe miasto to Szczekociny – lotem ptaka odległe tylko o kilka kilometrów. Jest to już inne województwo, więc najkrótsza droga łącząca z nim Dąbrowicę jest niemal nieprzejezdna, a gdy chce się jechać asfaltem, trzeba pokonać jeszcze kilkanaście dodatkowych kilometrów. Pod względem administracyjnym wieś należy […]
SANDOMIERZ Kamienica Oleśnickich. Gmina Sandomierz, powiat sandomierski.
Podcieniowa kamienica Oleśnickich, z charakterystyczną przelotową sienią, i wielką, reprezentacyjną izbą tylną, stoi przy północno – zachodnim narożniku Rynku. Jest ona najokazalszym budynkiem mieszczańskim sandomierskiej Starówki – ustępuje jedynie ratuszowi, ale ratusz to przecież już całkiem inna kategoria obiektów. Na taki kształt kamienicy, w jakim podziwiamy ją obecnie, „pracowało” kilka stuleci. Przysłowie „nie od razu […]
SAMSONÓW Wielki Piec. Gmina Zagnańsk, powiat kielecki.
W „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego” w roku 1889 tak pisano: „Samsonów, wieś i zakłady żelazne, pow. kielecki, gm. Samsonów, parafia Tumlin, leży przy drodze bitej łączącej odnogi: kielecko – radomską i kielecko – piotrkowską, posiada wielki piec, odlewnię i fryszerkę; do 500 mieszkańców. We wsi szkoła gminna…”. Dalej następują informacje o historii zakładu i o […]
PIŃCZÓW Synagoga. Gmina Pińczów, powiat pińczowski.
Pierwsza wzmianka o Żydach, którzy w Pińczowie mieszkali i płacili podatki pochodzi z roku 1576, w tym też mniej więcej czasie powstała tu gmina żydowska. Pierwsze przywileje gospodarcze gmina uzyskała od władz miasta w roku 1594. Uzyskała też prawo do wybudowania synagogi. Żydzi mieszkali w południowej części miasta, a także na terenach lokowanego w roku […]
OPATÓW Brama Warszawska . Gmina Opatów, powiat opatowski.
Znawcy tematu uważają, że prawa miejskie Opatów uzyskał podczas rządów księcia Bolesława Wstydliwego, w 3. ćwierci XIII stulecia. Lokacja ta dotyczyła jednak Starego Miasta, czyli osady wokół kościoła Najświętszej Marii Panny na wzgórzu Żmigrodzkim. Na sąsiednie wzgórze, na którym stała już kolegiata św. Marcina, przeniósł miasto biskup lubuski Stefan II w latach 20. XIV stulecia. […]
JĘDRZEJÓW Rynek. Gmina Jędrzejów, powiat jędrzejowski.
Mimo przywilejów uzyskanych w latach 1308 i 1318 od Władysława Łokietka i w 1336 od Kazimierza Wielkiego, zależność Jędrzejowa od władzy opata wcale nie zmalała. Przed rokiem 1510 spaliły się wszystkie dokumenty miasta. „Wówczas mieszczanie udali się z prośbą do króla Zygmunta I, aby ponowił ich prawa. Król wyznaczył komisję, która od 10 wiarygodnych mieszczan […]
BUSKO Sanatorium MARCONI. Gmina Busko-Zdrój, powiat buski.
W czasach Stanisława Augusta zaczęto w Busku poszukiwać soli; „wybito ośm szybów po 50 łokci głębokości”, jednak solanka tu wydobywana „zaledwie 1 ½ do 2 procent trzymała”. Te inwestycje, zapowiadające uzdrowiskową przyszłość miasta, wizytował w roku 1787 sam król: „najpierw zwiedził… szybę solną…Oglądał potem ‘gradzierhaus’, czyli machinę do pompowania wody solnej w górę…Wreszcie oglądał w […]
NIETULISKO Kombinat metalurgiczny. Gmina Kunów, powiat ostrowiecki.
Rzekę Kamienną, dopływ Wisły płynący na północ od Gór Świętokrzyskich, zasłużenie nazywa się „najpracowitszą z polskich rzek”. Już kilkaset lat temu Kamienna napędzała różnego rodzaju urządzenia przemysłowe, przyczyniając się do rozkwitu terenów stanowiących Zagłębie Staropolskie. Początkowo działalność górnicza i hutnicza w dolinie Kamiennej nie była ani sterowana ani koordynowana przez państwo. Prowadzili ją prywatni inwestorzy, […]
DZIAŁOSZYCE Synagoga. Gmina Działoszyce, powiat pińczowski.
„Król Władysław Jagiełło, chcąc wynagrodzić znakomite usługi dla kraju Michała z Bogumiłowic, kasztelana lubelskiego, dziedzica Działoszyc, tąż wieś dnia 23 sierpnia 1409 r. przywilejem w Nowem mieście Korczynie wydanym, do rzędu miast wyniósł, nadając prawo magdeburskie” – napisał ksiądz Wiśniewski. Tenże kasztelan Michał, pieczętujący się herbem Półkozic, zakupił w sandomierskiem Czyżów, wybudował tam zamek i […]
Najnowsze komentarze