W „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego” w roku 1889 tak pisano: „Samsonów, wieś i zakłady żelazne, pow. kielecki, gm. Samsonów, parafia Tumlin, leży przy drodze bitej łączącej odnogi: kielecko – radomską i kielecko – piotrkowską, posiada wielki piec, odlewnię i fryszerkę; do 500 mieszkańców. We wsi szkoła gminna…”. Dalej następują informacje o historii zakładu i o […]
PRZYSUCHA Kościół parafialny. Gmina Przysucha, powiat przysuski, woj. mazowieckie.

Przysucha znana jest przede wszystkim jako miejsce urodzenia Oskara Kolberga, wybitnego etnografa i zbieracza polskich pieśni i melodii. Bez Kolberga niemożliwe byłyby późniejsze sukcesy Sygietyńskiego czy Hadyny, założycieli zespołów „Mazowsze” i „Śląsk”, kontynuatorów dzieła Kolberga. Oskar Kolberg przyszedł na świat w dniu 22 lutego 1814 roku jako syn Juliusza, imigranta z Meklemburgii, z wykształcenia kartografa […]
PIŃCZÓW Synagoga. Gmina Pińczów, powiat pińczowski.

Pierwsza wzmianka o Żydach, którzy w Pińczowie mieszkali i płacili podatki pochodzi z roku 1576, w tym też mniej więcej czasie powstała tu gmina żydowska. Pierwsze przywileje gospodarcze gmina uzyskała od władz miasta w roku 1594. Uzyskała też prawo do wybudowania synagogi. Żydzi mieszkali w południowej części miasta, a także na terenach lokowanego w roku […]
OPATÓW Brama Warszawska . Gmina Opatów, powiat opatowski.

Znawcy tematu uważają, że prawa miejskie Opatów uzyskał podczas rządów księcia Bolesława Wstydliwego, w 3. ćwierci XIII stulecia. Lokacja ta dotyczyła jednak Starego Miasta, czyli osady wokół kościoła Najświętszej Marii Panny na wzgórzu Żmigrodzkim. Na sąsiednie wzgórze, na którym stała już kolegiata św. Marcina, przeniósł miasto biskup lubuski Stefan II w latach 20. XIV stulecia. […]
JĘDRZEJÓW Rynek. Gmina Jędrzejów, powiat jędrzejowski.

Mimo przywilejów uzyskanych w latach 1308 i 1318 od Władysława Łokietka i w 1336 od Kazimierza Wielkiego, zależność Jędrzejowa od władzy opata wcale nie zmalała. Przed rokiem 1510 spaliły się wszystkie dokumenty miasta. „Wówczas mieszczanie udali się z prośbą do króla Zygmunta I, aby ponowił ich prawa. Król wyznaczył komisję, która od 10 wiarygodnych mieszczan […]
ĆMIELÓW Zamek. Gmina Ćmielów, powiat ostrowiecki.

Jeszcze niedawno uważano, że ćmielowski zamek powstał dopiero dzięki Krzysztofowi Szydłowieckiemu. W Zbiorze Dokumentów Małopolskich jest jednak dokument, podpisany w roku 1388 przez królową Jadwigę świadczący, że zamek istniał tu już w wieku XIV. Jest to potwierdzenie sprzedaży zamku i wsi Ćmielów /…Sczmelow cum villis Sczmelow ante castrum predictum…/, dokonanej przez podkomorzego dobrzyńskiego Mikołaja i […]
CZYŻÓW SZLACHECKI Pałac. Gmina Zawichost, powiat sandomierski.

O poprzedniku czyżowskiego pałacu, czyli o zamku w Czyżowie, Jan Długosz napisał, że powstawał on w dość dziwnych /by nie powiedzieć mocniej, że niezbyt uczciwych/ okolicznościach. Otóż w roku 1412 Michał Ligęza Czyżowski, materiały zgromadzone w Zawichoście i przeznaczone do wzniesienia tam kościoła, podobno przewiózł do Czyżowa i z nich wybudował sobie zamek. Oburzony taką […]
BUSKO Sanatorium MARCONI. Gmina Busko-Zdrój, powiat buski.

W czasach Stanisława Augusta zaczęto w Busku poszukiwać soli; „wybito ośm szybów po 50 łokci głębokości”, jednak solanka tu wydobywana „zaledwie 1 ½ do 2 procent trzymała”. Te inwestycje, zapowiadające uzdrowiskową przyszłość miasta, wizytował w roku 1787 sam król: „najpierw zwiedził… szybę solną…Oglądał potem ‘gradzierhaus’, czyli machinę do pompowania wody solnej w górę…Wreszcie oglądał w […]
WIŚLICA Dom Długosza. Gmina Wiślica, powiat buski.

Wiślicki Dom Długosza, podobnie jak analogiczny obiekt w Sandomierzu, zbudowany został przez Jana Długosza. O ile budynek z Sandomierza przeznaczony był dla księży mansjonarzy, to jego odpowiednik w Wiślicy służyć miał wikariuszom kolegiaty. Zbudowany został około roku 1460 w najbliższym sąsiedztwie kolegiaty, z frontem ku niej zwróconym, równolegle do jej głównej osi. Jest budynkiem piętrowym […]
SZCZEKOCINY Kościół parafialny. Gmina Szczekociny, powiat zawierciański, woj. śląskie.

W ostatnim ćwierćwieczu Szczekociny trzykrotnie zmieniały swą wojewódzką „tożsamość”; do roku 1976 należały do Kielecczyzny, potem przydzielono je do powstającego wówczas województwa częstochowskiego. Teraz wraz z terenami po byłym częstochowskim „wylądowały” w województwie śląskim. Wciąż i nieprzerwanie leżą Szczekociny nad Pilicą i ten fakt znacznie dokładniej umiejscawia je na mapie Polski niż kapryśne i koniunkturalne […]
Najnowsze komentarze