O Węgleszynie tak pisał przed stu laty „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego”: „…w XIV wieku Wanglessino, wieś i kolonia nad rzeką Lipnicą (lewy dopływ Nidy), powiat jędrzejowski, odl. 35 wiorst na płn.-zach. od Jędrzejowa, leży przy trakcie z Okszy (odl. 6 w.) do Małogoszczy, posiada kościół parafialny murowany, szkołę początkową, dom przytułku dla kalek, sąd gminny […]
WĄCHOCK Opactwo Cystersów. Gmina Wąchock, powiat starachowicki.
Architektura cystersów stanowi w historii architektury przypadek szczególny. Mimo ogromnego znaczenia jakie w średniowieczu odgrywał nurt architektury klasztornej, to żaden z zakonów nie odegrał tu roli choćby zbliżonej do roli cystersów. Także dla architektury polskiej . Cysterska architektura trudna jest do sklasyfikowania – przyjęty podział na style architektoniczne nie znajduje miejsca dla cystersów. Architektura tego […]
WAŚNIÓW Kościół parafialny. Gmina Waśniów, powiat ostrowiecki.
Niedawno Waśniów obchodził jubileusz osiemsetpięćdziesięciolecia. Oparto się na wzmiance w dokumencie z roku 1145, w którym wdowa po Bolesławie Krzywoustym, Salomea, nadała wieś katedrze gnieźnieńskiej W następnym roku – kolejna wzmianka, dotycząca tym razem targu w Waśniowie, oraz trzecia, w roku 1147, gdzie osadę wymienia się w papieskiej bulli. Niestety, niektórzy historycy twierdzą, że podobno […]
TUMLIN Kościół parafialny. Gmina Zagnańsk, powiat kielecki.
Podkielecka wieś Tumlin jest bardzo stara – jako wieś wymieniona została w dokumencie z roku 1375, ale zachowane ślady ludzkiej obecności w okolicach Tumlina pochodzą jeszcze z czasów rzymskich. Na Górze Grodowej, dominującej nad całą okolicą, znajdowały się trzy kręgi kamiennych obwałowań. Nie służyły one zamieszkującym te okolice celtyckim plemionom do celów obronnych – ich […]
TUCZĘPY Kościół parafialny. Gmina Tuczepy, powiat buski.
Ksiądz Wiśniewski wieś Tuczępy /leżącą pomiędzy Szydłowem a Stopnicą/ nazywa starożytną, podając w oparciu o dokumenty, że już w 1190 roku stuleciu Dzierżek z Chotla, brat Wita, płockiego biskupa, nadał ją buskiemu klasztorowi. W roku 1326 istnieje w Tuczępach parafia, której plebanem jest Jakub. W roku 1433 proboszczem jest Paweł. Za jego „plebanowania” rozstrzygany był […]
TRÓJCA – ZAWICHOST Kościół parafialny. Gmina Zawichost, powiat sandomierski.
Wieś Trójca bezpośrednio graniczyła z Zawichostem – jest jego przedmieściem – ale w podziale administracyjnym dokonanym po II wojnie światowej (zmienionym potem w roku 1976) znalazła się w powiecie opatowskim zaś Zawichost w sandomierskim. W Liber benefitiorum zapisano nawet o kościele św. Trójcy, jako o zawichojskim, pobierającym dziesięcinę z dwudziestu łanów. Pierwotnie w Trójcy istniał […]
TARŁÓW Kościół parafialny. Gmina Tarłów, powiat opatowski.
Tarłów, dziś wieś, a do roku 1869 miasto, leży na nadwiślańskiej skarpie, na północno-wschodnich rubieżach naszego województwa. Miastem stał się Tarłów w roku 1550 – uzyskanie stosownego przywileju od króla Zygmunta Augusta zawdzięcza Andrzejowi Tarle, właścicielowi wsi Szczekarzewice, na której terenie miasto lokowano. „Na górze zwanej kośną lub kostną obok miasta właściciel postawił swój dwór; […]
TARCZEK Kościół. Gmina Pawłów, powiat starachowicki.
Położona kilka kilometrów na wschód od Bodzentyna wieś Tarczek jest dziś miejscem raczej niepozornym. Trudno dopatrzyć się w obecnym Tarczku śladów dawnej świetności. A jest to jedna z najstarszych osad Kielecczyzny, z rodowodem blisko tysiącletnim. Kiedyś odbywały się tu targi – mieszkańcy puszczańskich terenów wymieniali swoje towary z mieszkańcami rolniczych terenów o żyznych lessowych glebach […]
ŚWIĘTOMARZ Kościół. Gmina Pawłów, powiat starachowicki.
„Nazwa Świętomarzy, wioski leżącej w pobliżu Tarczka i Bodzentyna, pochodzi od nazwy bogini Marzany, czczonej u starożytnych Słowian, którzy po przyjęciu wiary świętej, mianem tym z dodaniem ‘Święta’ nazywali początkowo Matkę Boską” – pisał ksiądz Jan Wiśniewski. Wieś i jej nazwa są bardzo wiekowe, bowiem już w roku 1173 Gedko Gryfita, krakowski biskup, zakładając kolegiatę […]
ŚWIĘTY KRZYŻ Klasztor. Gmina Bieliny, powiat kielecki.
Niewiele jest obiektów architektury sakralnej, które tak mocno zaznaczyłyby się na mapie Polski. Od świętokrzyskiego klasztoru pochodzi zarówno nazwa Gór położonych w Ziemi Kieleckiej, jak i nazwa nowego, obejmującego te tereny województwa. Klasztor świętokrzyski zbudowany jest nieco poniżej szczytu Łysej Góry, zwanej także Łyścem, o wysokości 596 metrów nad poziomem morza. Położony na nie zalesionym […]
Najnowsze komentarze