Świętokrzyski Album tom 6

Na przełomie 2016 i 2017 ukazał się, po długoletniej przerwie, kolejny album autorstwa Romana Mirowskiego, zawierający opisy i charakterystyczne szkice ciekawych obiektów zabytkowych z terenu ziemi świętokrzyskiej.

Od autora

Szósta część „Świętokrzyskiego Albumu” jest w znaczącym stopniu odzwierciedleniem prac Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Kielcach z lat 2004 -2007. Działań prowadzonych nad uzupełnianiem ewidencji zabytków w naszym województwie i prac badawczych – realizowanych, bądź przygotowywanych do realizacji. Stąd znalazły się w tej książce obiekty niemal nieznane i nigdzie dotąd nie publikowane – na przykład kościółek w Pętkowicach, kaplica w Domaszowicach czy też niezwykle interesująca kaplica w Skorczowie. Są też obiekty, w przypadku których konieczne okazuje się zweryfikowanie opublikowanych dotąd informacji, napisanych albo na polityczne zamówienie, albo po prostu w pośpiechu, bez oparcia o źródłowe kwerendy. W tej grupie mieszczą się zabytki zakwalifikowane niegdyś jako zbory, a w szczególności jako zbory ariańskie, w czasach PRL-u bardzo przydatne do prowadzenia „ideologicznej wojny” z katolickim Kościołem.

Uznałem też za istotne przypomnienie kilku obiektów związanych z  miastem Kielce a  także tych, które dotyczą przemysłowych tradycji Kielecczyzny, których stan techniczny jest, niestety, coraz gorszy, a zatem nie stanowią one turystycznej atrakcji. Warto jednak pamiętać, że przemysł naszego regionu tworzyły nie tylko powszechnie znane, wielkie zakłady z takich miejscowości, jak: Samsonów, Białogon czy Sielpia. Rozwój cywilizacyjny, dochody, miejsca pracy – zapewniały także niewielkie młyny, często czynne nieprzerwanie w tym samym miejscu przez stulecia. Umieściłem również w tym tomie kilka kapliczek, obiektów będących obecnie przedmiotem żywego zainteresowania regionalistów, badających historię i środowisko kulturowe swych „małych Ojczyzn”.

Tom ten był w zasadzie gotowy do druku już w roku 2007 – jednak decyzja o wydaniu książki nie zapadała a maszynopis na długi  jakiś czas wylądował „w szufladzie”.  Gdy wreszcie pojawiła się możliwość wydania książki usunąłem z niej niektóre  fragmenty dodając w zamian nowe, związane z obiektami, którymi byłem  ostatnio zainteresowany. Jest więc dzisiaj ten szósty tom połączeniem tekstów z lat 2004-7 z materiałami nowszymi, z okresu 2009-14.

Przedstawione na rysunkach obiekty ukazują stan z okresu kiedy  zostały narysowane i kiedy powstały uzupełniające rysunki teksty. Nie są one zatem w żadnym razie odzwierciedleniem ich aktualnego stanu ani też stanu z roku 2016 kiedy rozpoczęte zostały działania związane z wydaniem książki.

Następny tom Albumu, mieć będzie podtytuł „Ich już nie ma wśród nas” – i jak sygnalizowałem wcześniej –  poświęcony będzie obiektom, które nie zachowały się – i albo już ich fizycznie nie ma, albo są tak daleko zaawansowaną ruiną, że często oglądającemu je, może zabraknąć fantazji, by móc sobie wyobrazić, jak wyglądały w czasach swej świetności. Tom ten, który będzie miał numer siódmy, mam nadzieje ukaże się wkrótce. Może nie będzie też długo oczekiwał na druk.

Tym bardziej, że w roku 2008 ukazał się już tom VIII , w całości poświęcony Chęcinom.

Roman Mirowski

SPIS TREŚCI

1. Od autora ………………………………………………………………….. 5
2. BAĆKOWICE Kościół parafialny ………..……………………. 7
3. BARDZICE  Kościół parafialny  ……………………………………9
4. BELNO  Kapliczka ………………………………………………………11
5. BIAŁACZÓW  Ratusz ……………………………………………….. 13
6. BŁOTNICA  Kościół parafialny …………………………………. 15
7. BOCHENIEC  Młyn……………………………………………………..17
8. BODZENTYN Zagroda Czernikiewiczów ………………….. 19
9. BUKOWNO  Kościół parafialny …………………………………… 21
10. CHMIELNIK  Synagoga ……………………………………………… 23
11. DALEWICE Kościół ……………………………………………………..25
12. DOMASZOWICE  Kaplica ……………………………………………. 27
13. DRUGNIA  Kapliczka ……………………………………………… 29
14. GÓRA PERZOWA Kaplica św. Rozalii ………………………… 31
15. GRZYMAŁKÓW Wiatrak (obecnie w Tokarni) …………… 33
16. JĘDRZEJOW  Kaplica ………………………………………………. 35
17. KAKONIN Chałupa ……………………………………………………  37
18. KIELCE  Bank ………………………………………………………………… 39
19. KIELCE BUKÓWKA Kaplica …………………………………………41
20. KIELCE Dworek ………………………………………………………… 43
21. KIELCE  Kamienica Kowalskiego …………………………………….. 45
22. KIELCE Kamienica Saskich ……………………………………………….47
23. KIELCE  Kamienica Smoleńskich …………………………………….. 49
24. KLIMONTÓW Synagoga ……………………………………………… 51
25. KOLOSY Zbór …………………………………………………………………. 53
26. KONIECPOL Kościół parafialny ……………………………………….. 55
27. KOSTOMŁOTY Kaplica  ……………………………………………… 57
28. KOSTRZYN  Kościół parafialny ……………………………………….. 59
29. KSIĄŻ MAŁY Dzwonnica ………………………………………………… 61
30. KSIĄŻ WIELKI Kościół klasztorny …………………………………… 63
31. LELÓW Kościół parafialny ………………………………………………. 65
32. MAKOSZYN Kaplica …………………………………………………………. 67
33. MAŁOGOSZCZ  Kapliczka ……………………………………………… 69
34. MAŁOGOSZCZ  Plebania ……………………………………………………. 71
35. MIROGONOWICE  Lamus ………………………………………………  73
36. MNIÓW Dzwonnica ………………………………………………………….75
37. MOSKORZEW  „Murowaniec” …………………………………………….. 77
38. MOSTEK  „Dworek” …………………………………………………………….. 79
39. NAGŁOWICE Kościół parafialny …………………………………………… 81
40. NASIECHOWICE  Dzwonnica ………………………………………………. 83
41. NIDA  Kaplica ……………………………………………………………………….. 85
42. ODECHÓW  Kościół parafialny ………………………………………………… 87
43. OPOCZNO Kościół św. Magdaleny …………………………………………. 89
44. PAWŁÓW  Kościół parafialny ………………………………………………… 91
45. PĘTKOWICE  Kościół parafialny ……………………………………………. 93
46. PIŃCZÓW  Klasztor reformatów …………………………………………….. 95
47. PIOTRKOWICE Kościół cmentarny ……………………………………….. 97
48. PIOTRKOWICE  Tarnoskała ………………………………………………….. 99
49. PIOTROWIEC  Kapliczka ……………………………………………………….. 101
50. PRANDOCIN  Kościół parafialny ………………………………………………103
51. RACŁAWICE Kościół parafialny ………………………………………………..105
52. RADOM Kościół farny ………………………………………………………………. 107
53. RADZANOW  Dzwonnica …………………………………………………………..109
54. RAKÓW  Stara plebania ……………………………………………………………. 111
55. RUDA  Młyn ……………………………………………………………………………… 113
56. SAMSONÓW Kapliczka słupowa ……………………………………………115
57. SANDOMIERZ Collegium Gostomianum ………………………………….. 117
58. SANDOMIERZ  Synagoga …………………………………………………….. 119
59. SARNÓWEK Kościół parafialny …………………………………………………. 121
60. SĘDEK  Kapliczka ……………………………………………………………………… 123
61. SIEDLISKA Kościół filialny ………………………………………………………… 125
62. SKARŻYSKO Muzeum Orła Białego …………………………………………… 127
63. SKORCZÓW Kaplica …………………………………………………………….. 129
64. STARACHOWICE-WIERZBNIK Kościół parafialny …………………….. 131
65. STARA KUŹNICA Stara kuźnica …………………………………………………. 133
66. STOPNICA  Klasztor sercanów ……………………………………………………. 135
67. STRASZÓW Kapliczka św. Jana Nepomucena ……………………………137
68. SULISZÓW Zbór czy dwór ………………………………………………………….. 139
69. SZANIEC  Dwór …………………………………………………………………………..141
70. TUMLIN GÓRA GRODOWA Kaplica Przemienienia Pańskiego ……143
71. WIDUCHOWA Dwór …………………………………………………………………….145
72. WROCIMOWICE  Kościół parafialny …………………………………………….147
73. WYŚMIERZYCE  Kościół i dzwonnica ……………………………………………149
74. ZACHORZÓW Kaplica św. Izydora ………………………………………………. 151
75. ZŁOTA PIŃCZOWSKA (spichrz z Rogowa, obecnie w Tokarni) …… 153
76. ŻARNOWIEC Kościół parafialny …………………………………………………… 155
77. WAŻNIEJSZE POZYCJE BIBLIOGRAFICZNE ……………………………. 157
78. SPIS ZAWARTOŚCI POPRZEDNICH TOMÓW ALBUMU …………… 159
79. SPIS TREŚCI ………………………………………………………………………………… 161