Stanisław Sobek, podskarbi koronny i sądecki kasztelan, w roku 1563 wydał przywilej lokacji miasta Sobkowa na gruntach wsi Nida, należącej do jego żony Anny. Przywilej, wydany na podstawie królewskiego zezwolenia, dokładnie określał zarówno prawa jak i obowiązki przyszłych sobkowskich mieszczan. Mieli oni otrzymać działki pod zabudowę, pola /po wykarczowaniu na ten cel boru/, także łąki, ogrody i pastwiska w rejonie brodu na Nidzie od strony Mokrska, a nawet las „pod wyrąb” na budulec i opał. Po zakończeniu „wolnizny” mieszczanie mieli płacić: z półłanka groszy 5, od ogrodu i od domu przy rynku po groszy 4, zaś od domu poza obrębem rynku groszy 2. Osobne opłaty obowiązywać miały od prawa wypieku chleba, od szynkowania miodu i gorzałki, a także od innych form, jak dziś to nazywamy „działalności gospodarczej”. Wraz z prawem magdeburskim miasto otrzymywało również jarmarki i targi. Stanisław Sobek ufundował też „swoim” mieszczanom kościół.
Choć nazwa miasta – Sobków – pozostała, utrzymując się do dziś, do tejże rodziny miasto należało dość krótko. Po Sobkach właścicielami byli Drohojowscy, Wielopolscy, Sarbiewscy, Myszkowscy, a od 1725 Szaniawscy. Miasto było wielokrotnie niszczone, a w roku 1915 spłonęło niemal doszczętnie. Obecnie jest to osada /praw miejskich od 1831 roku już nie posiada/ i stolica rolniczej gminy w powiecie jędrzejowskim. Zabudowa Sobkowa ogranicza się do dość obszernego rynku i kilku wychodzących z niego uliczek. Domy na ogół są nowe, choć często zbudowane zostały na starszych, głównie osiemnastowiecznych pozostałościach.
Ufundowany przez Stanisława Sobka seniora kościół podobno początkowo /i bardzo krótko/ był ariańskim zborem, przekształconym w katolicką świątynię przez Stanisław Sobka juniora około roku 1570. Wizytacja parafii, dokonana w roku 1598, zakończona zastała zapisem, że miasto Sobków posiada kościół parafialny /ecclesia nova intra limites parochiae Mokrsko/ pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, niedawno przywrócony katolikom.
Kościół położony jest we wschodniej części osady. Jest budowlą orientowaną, wzniesioną na planie krzyża, utworzonego przez nawę, równe jej szerokością prezbiterium oraz dwie symetrycznie rozmieszczone, kwadratowe kaplice. Kaplice otwarte są do nawy arkadami. Pomiędzy prezbiterium i południową kaplicą dostawiono w wieku XIX zakrystię, zaś przy nawie, od zachodu – kruchtę. Wnętrza świątyni przykrywają płaskie stropy. Jedynym wyjątkiem jest południowa kaplica. Ma ona sklepienie kolebkowo – krzyżowe. Zasklepiona jest też umieszczona pod nią krypta, zawierająca groby rodziny Szaniawskich.
Kościół restaurowany był w 1. połowie XVIII stulecia. Po remoncie dokonano w roku 1744 konsekracji. Świątynię nakrywają dwuspadowe dachy, o starej więźbie wzmocnionej nową kratownica wzdłużną. Ołtarz główny jest barokowy z 2. połowy XVII stulecia, ołtarz boczny o niemal sto lat młodszy, podobnie barokowa ambona. Ołtarz w kaplicy północnej powstał około roku 1700. Zdobi go obraz Madonny malowany na desce w końcu XVI lub na początku XVII stulecia, niestety mocno przemalowany. Chór muzyczny powstał w wieku XIX, ale organy są znacznie starsze, z 1. połowy wieku XVIII. Przy kościele stoi murowana dzwonnica z trzema arkadowymi otworami, trójkątnym szczytem i arkadową bramką w przyziemiu, ukończona w roku 1843.

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]