R ękopis udostępniony przez Jagiellońską Bibliotekę Cyfrową opisujący szyby górnicze z których wydobywano miedź spisany w 1782 roku.

Poniżej treść dokumentu w oryginalnej pisowni.

Nota 1
Im Pan Generał dyrygujący tę kopalnią nadał imio-
na szybom otwórzonym następująco
A. Stanisław August
C. S. Józef
D. S. Antoni
E. S. Katarzyna
F. S. Wencesław

Nota 2
Co do składu Ziem tego położenia sądzę że
jest jednakowe albo mało co odmienne w bli-
skiey swojey okolicy więc wypisałem warstwy
te które w Szybie D były obserwowane i zapisane
1) Nayprzód od wierzchu pominąwszy ziemię
urodzayną na którey drzewa ogrodowe gdyż
w samejże wsi wyrosły okazałe i owoc
dobry wydaią jako to iabłonie gruszki
śliwy, orzechy włoskie etc.pod tą zie-
mią idzie opoka wapienna częściam
gęstem krzemienista, popielata miey-
scami czerwoność rzucaiąca; którey
warsztwy rachuią grubość na łokci
4 mieyscami
2) Po tej opoce idzie warstwa glinki
żółtej którey grubość zawiera pół łokcia
plus minus
3) Dalej leży warstwa leży glinki cegla-
stey i w innych ciemniejszych kolorach
tey grubość większa jak poprzedza-
iącey N 2
4) Glinka żyłki różowe, białe, żółte, zie-
lonkawe i innych różnych farb w po-
dobieństwie marmura; tey rachuję
grubości mniej łokcia
5) Glinka miałka w uięciu którą nazy-
waią mydlarką, tey warstwa teyże
jest grubości co i poprzedzająca N 4
6) Czarnawa albo ciemno-kasowa glin-
ka napojona kruszcem, nie ma de-
terminowaney swojey grubości, po tey
7) Idzie sam kruszec
8) Pod kruszcem iest depozycya Piasku
szarego w kolorze blisko-podobnym
do glinki nad kruszcowey N 6
ten piasek dosyć grubo leży, miey-
scami na łokci 4
9) Pod tą warstwą Piasku leży Galman.

Explikacya Liter
A. Szyb wielki o dwóch walcach i korbach do wyciągania kopanin był już teraz pogłę-
biony do łokci90. dosyć suchy i wolny od strumyków podziemnych. Zaskórna tylko woda
po deszczch sączy się czasami do niego przez cebrzynę od góry. Przebili w nim Górnicy
kilka żył miedzianki płasko leżące, zostawili do czasu odkrycia ich, a tym czasem wraz wgłąb
idąc stanęli teraz na głazie, czyli szpacie czarnym, żyłkowatym połyskującym się któ-
ry od kilku niedziel łamią i prochami wysadzają. Czynią Górnicy nadzieię że gdy przebiją
ten kapelusz (:iak nazywaią) trafią na mocną żyłę miedzianki. Ten szyb jest w miey-
scu albo polu (iak zowią) wcale nowym nietykanym, w bliskości jednak dawnych robót, któ-
re to stare roboty są oznaczone na tey karcie farbą szarą bladą.Tameczni Górnicy sądzą że da-
wni kopacze idąc za żyłą, gdy ich przyprowadziła do tego kamienia szpatowego i zginęła
iuż się w tym mieyscu nieszukali.Pokazuią szlady oczywiste mniemania tego w bliskości
teraznieyszego szybu gdzie dane galerye i ich cebrzyny znalezione przyparte do tey
opoki ale bez pomknienia się daley w żadną inną stronę. Tym czasem teraz kilka
żył znaleziono w ścianach tego szybu, które oni zgubili. Przytym szybie od
ściany Północnej o łokci 24 w głębi ciągnie się warsztwa galnianu bogatego
w Zink koloru z szara-żółtawego którey grubości rachuią na łokci 5.
B. Niedaleko szybu tego A są dwa dołki wody witryolicznej albo aqua cementatoria
która woda ostawuje kolor miedzi na żelazie w niey umoczonym, niezdaie się żeby
odchodziła ale tylko w mierze stojąca.
C. Drugi szyb na Zachód od szybu A i od niego odległy circiter na łokci 45. Odkryto w nim
żyły miedzianki ale nieidą za niemi podkopem tylko jak pierwszy pogłębiaią dla
zwiedzenia więcey żył ogromnieyszych i bogatszych w kruszec.
D. Trzeci szyb także na Zachód dalekiod A łokci 345.
E. Czwarty szyb odległy od D łokci 33.
F. Piąty szyb w którym teraz są założone drabiny do schodzenia na dół jest
odległy od szybu D na łokci 20.
G. Pasek szary ciemny znaczy Galerye podziemne w których dobywaią teraz kru-
szec miedziany ciąg tych galeryi sznuruie trzy szyby D. E. i F. Dotego pier-
wszy pożytek że też szyby służą za oddechy podziemnych waporów zyskuią po-
wietrze tak dalece że całe lato w nich mogli sobie Górnicy wygodnie. Te gale-
rye są wszędzie kasztowane albo okładane drzewem żeby rozpierały ziemię.
H. Pasek szary bledszy znaczy dawne Galerye w których starzy robili, a na które
teraz natrafiaią, ale trafiwszy miiają albo przechodzą przez nie jako
jako już próżne szukając nowego pola w którym znalazłszy żyłę się za nią
gdzie ich prowadzi. Widziałem w niektórych mieyscach grubość żyły
na dwa łokcie przeszło nine idą przechylone w głab Ziemi inne w górę. Niktó-
re dawne galerye wyżey się pokazuią od teraźniejszych ale już ziemią
spełnione; wpatrując się w te zwały Ziemi w dawne roboty, łatwo potym
rozeznać można różnicę pola nowego od dawnych Górników nietykanego
które teraz wyrabiaią.
I. Szyb starych robót napełniony Ziemią
K. Galman

 

Oznaczone:

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]