R uina kościoła pod wezwaniem św. Ducha, obiekt murowany z 1 polowy XVII w.

Niewiele, prócz gołych murów, zachowało się z dawnego kościoła św. Ducha w Bodzentynie. Zwiedzającym jego ruiny nie ułatwia także życia zieleń, bujnie rozrośnięta na dawnym przykościelnym cmentarzu, przenikająca też do dawnego wnętrza świątyni, które niczym się dziś właściwie nie różni od otaczającej go zewnętrznej przestrzeni.
Kościół św. Ducha był trzecią z kolei świątynią Bodzentyna (po farze i kościele św. Krzyża, ufundowanym przez biskupa Radlicę), a pierwszą wzniesioną poza murami, na przedmieściu. Nie wiemy tez dokładnie w którym miejscu kościół św. Ducha zbudowano.  Znany jest za to fundator – biskup Jan Rzeszowski, rok budowy – 1475 i materiał z którego go wzniesiono – drewno. Przed rokiem 1597 kościół przeniesiono na nowe miejsce, w sąsiedztwo szpitala, ufundowanego przez biskupa Dembskiego. W roku 1597 zapisano, że kościół z dobudowaną zakrystią wykonany był z drewna, konsekrowany i że w jego wnętrzu stały trzy ołtarze.
Obecny, murowany kościół zbudowano w 1. połowie XVII stulecia, na tym samym miejscu co poprzedni, czyli na wschodnich krańcach Bodzentyna. Materiałem były kamień i cegła, pokryte potem tynkiem. Jego nawa miała plan zbliżony do kwadratu, zaś prezbiterium było od niej węższe, prostokątne, od wschodu zamknięte półkoliście. Od północy przylegała do niego zakrystia; od zachodu przy nawie znajdowała się kruchta, dobudowana później, ale przed  rokiem1748. Prezbiterium nakrywało sklepienie  kolebkowe z lunetami, zakrystię kolebka. Otwór tęczowy jest ostrołukowy, podobnie zachodni portal i okna. Południowy portal i portal od zakrystii wykonane są z ciosu, zamknięte płasko, ozdobione kartuszami. Zewnętrzne ściany wzmocnione są szkarpami.
Kościół był zniszczony na początku XVIII wieku, odbudowany, a potem spalony w roku 1917. Ksiądz Wiśniewski, który był tu przed pożarem, napisał: „Kościół tylko w prezbiterium ma sklepienie, w nawie zaś podsiębitkę. W wielkim ołtarzu obraz przedstawia Zesłanie Ducha Świętego na Matkę Bożą i 12 Apostołów. W bocznym ołtarzu, na prawo od wejścia, stoi starożytna drewniana rzeźba  Matki Bożej, pochodząca z wieży zamkowej. Lud uważa ją za cudowną.” Dalej następuje opis obrazu drugiego bocznego ołtarza, będącego kopią Częstochowskiej Madonny, wykonaną w 1603 roku pędzlem Franciszka Śladeckiego z Bodzentyna oraz drewnianej rzeźby przedstawiającej św. Annę i Matkę Bożą z Dzieciątkiem. „Za stopień tego ołtarza służy płyta grobowa z 1625 r.” – piszę dalej ksiądz Wiśniewski.
Katalog Zabytków informuje o kilku połamanych i pozacieranych płytach nagrobnych z resztkami napisów z wieków XVI i XVII. W tekście księdza Wiśniewskiego można znaleźć treść tych napisów – w pierwszych latach XX stulecia były one jeszcze w pełni czytelne. Równie czytelne były napisy na dawnym tryptyku ze św. Józefem, św. Cecylią, św. Wojciechem i św. Teresą. Ksiądz Jan opisał także ornaty, w słowach: „W zasklepionej zakrystyi godnymi widzenia są ornaty z pasa polskiego, z pięknym słupem w wypukłe kwiaty”. Dziś nie ma już w bodzentyńskim kościółku św. Ducha ołtarzy, rzeźb, obrazów ani ornatów haftowanych w wypukłe kwiaty. Dziś, jedyne kwiaty, które można tu podziwiać, to kwiaty prawdziwe i żywe: mlecze, maki, kwiaty na drzewach lub krzewach. Ale by je zobaczyć, koniecznie trzeba przyjść tu wiosną lub najpóźniej latem…

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]