W ieś Bejsce położona jest w południowej części województwa świętokrzyskiego, nad rzeką Nidzicą, dopływem Wisły. Jej nazwa pochodzi od bzu i pierwotnie brzmiała Bzecz lub Bziecz, a u Długosza Beszcze.

O początkach bejsceńskiego (taką formę przymiotnikową zaleca „Słownik Etymologiczny”) tak pisze ksiądz Wiśniewski: „Już Lambert, biskup krakowski w 1063 r. dał kościołowi w Bejscach dziesięcinę z Młogolic, z czego wnioskować można, ze wtedy pierwotny kościół w Bejscach był ufundowany”. O tej najwcześniejszej świątyni nic ponadto nie wiadomo. Istnieje natomiast zapis z lat 1325 – 27, że pleban Jakub de Bzetz płaci świętopietrze.
Długosz w Liber Beneficiorum podaje, że około połowy XV stulecia we wsi stał kościół parafialny pod wezwaniem św. Mikołaja, „z cegły postawiony” przez dziedzica wsi, Ostasza. Tak więc obecny, gotycki kościół powstał najprawdopodobniej w wieku XIV. Jest budowlą orientowaną, wzniesioną z cegły o tak zwanym układzie „polskim” z użyciem zendrówki. Pierwotnie, jak większość kościołów z czasów kazimierzowskich, posiadał dwie nawy, obecnie ma jedną czteroprzęsłową nawę i wielobocznie zamknięte prezbiterium, które jest od nawy i węższe i niższe. Obok prezbiterium dostawiona jest od strony północnej zakrystia, od wschodu zamknięta dwoma bokami sześciokąta. Między przyporami prezbiterium wykonano w roku 1883 neogotycki ogrójec.
Do nawy dobudowano dwie kaplice: od południa kaplicę Firlejów, pod wezwaniem Matki Boskiej z przełomu XVI i XVII stulecia, a od północy baroko-wą kaplicę św. Anny z roku 1649. Dodane do korpusu bryły uzupełniają jeszcze: kruchta z ok. 1600 roku dostawiona od południa, od północy gotycka czworoboczna wieżyczka mieszcząca wewnątrz schody prowadzące na ambonę i na strych, wreszcie od zachodu – otwarty przedsionek umieszczony pomiędzy przyporami.
Sklepienia dwuprzęsłowego prezbiterium są gotyckie, krzyżowo – żebrowe. Żebra wspierają się na kamiennych wspornikach o ornamentacji maswerkowo – roślinnej. Zworniki sklepienia zdobi Baranek z krzyżykiem (symbol Chrystusa) oraz herb, trudny do zidentyfikowania, przypominający Kościeszę. Nad nawą sklepienie pseudogotyckie, wykonane w ostatniej ćwierci XIX stulecia według projektu Władysława Pietrzykowskiego. Sklepienie zakrystii jest autentycznie gotyckie, trójprzęsłowe, krzyżowo – żebrowe. W północnej ścianie zakrystii znajduje się trzynastowieczne gotyckie sakramentarium w formie ostrołukowej wnęki ozdobionej maswerkiem i ujętej w płaskorzeźby przedstawiające uskrzydlonego smoka i winną latorośl.
Od zewnątrz świątynię opinają przypory. Dolne, cokołowe partie elewacji wyłożone są ciosem i zwieńczone profilowanym gzymsem. Okna są wąskie, ostrołukowe, z gotyckimi maswerkami. Zachowały się też oryginalne gotyckie portale: przy zachodnim wejściu do nawy i z prezbiterium do zakrystii. W portalu prowadzącym do zakrystii osadzone są stare, żelazne drzwi ozdobione – podobnie jak zwornik sklepienia – przedstawieniem Baranka.
Wyposażenie wnętrza kościoła jest o wiele młodsze niż jego mury: ołtarz główny jest barokowy, podobnie stalle, konfesjonały i ławki.
Obok kościoła stoi dzwonnica zbudowana w roku 1771. Ma ona plan prostokąta; w przyziemiu znajduje się arkadowe wejście, a na piętrze trzy pomieszczenia na dzwony.

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]