Wzniesiony w XV stuleciu kościół rozebrano w roku 1840. Wówczas istniał już nowy obiekt, zbudowany w latach 1798 – 1800 z fundacji sandomierskiego wojewody, Macieja Sołtyka i jego małżonki Małgorzaty. Konsekracji dokonał w roku 1807 Jan Kanty Lenczewski, archidiakon sandomierski, sufragan lubelski. „Kościół jest zbudowany w stylu odrodzenia, beczkowo sklepiony w kształcie 5 arkad, ozdobiony […]
Archiwum tagów: albump
08. PIERZCHNICA. Nieistniejąca kaplica drewniana p. w . św. Anny
To bardzo tajemniczy obiekt – nie wiadomo kto, kiedy i dlaczego zbudował ją w „szczerym polu” pomiędzy Pierzchnicą a Skrzelczycami. Z miejsca gdzie stała bliżej jest do Pierzchnicy (około 2/5 odległości) niż do Skrzelczyc, toteż w dokumencie z roku 1699 jej lokalizację określono jako: „campo versus villam Krzelczyce”. Nie była to pierwsza wzmianka o kaplicy […]
07. PIERZCHNICA. Pierwotny kościół parafialny
Parafia w Pierzchnicy powstała – jak pisze profesor Waldemar Kowalski – pomiędzy rokiem 1327 a 1336, wówczas też z pewnością zbudowano pierwszy kościół. W roku 1342 parafia tutejsza należała do dekanatu kijskiego. Z Liber Beneficiorum wiadomo, że stojący wówczas w mieście (około roku 1470) kościół był drewniany, a jego patronką była św. Małgorzata. Miejscowy pleban […]
06. PIERZCHNICA. Miasto w wieku XIX, XX i XXI
W końcu wieku XVIII i w wieku XIX rozwinęło się w Pierzchnicy garncarstwo, co być może było jednym z głównych impulsów do jej rozwoju i przyrostu liczby mieszkańców. Wiek XVIII zakończył się dla miasta ważnym akcentem – budową nowego kościoła. Rozpoczęto budowę w roku 1798 ale na tablicy erekcyjnej odkuto datę: 1800 – ostatniego roku […]
05. PIERZCHNICA. Układ przestrzenny i jego przemiany: Miasto Pierzchnica
Prawa miejskie nadane zostały Pierzchnicy po roku 1359 a przed 1397, kiedy to w dokumentach odnotowany został pierzchnicki wójt, Pietrasz, czyli w języku łacińskim: Petrassius advocatus de Pyerztnycza. Istnieje próba uściślenia daty lokacji miasta (Anna Adamczyk w „białej” karcie) na okres pomiędzy rokiem 1359 a 1370 (kiedy zmarł król Kazimierz), gdyż: „Kazimierz Wielki zapisał go […]
04. PIERZCHNICA. Układ przestrzenny i jego przemiany: Wieś Pierzchnica
Pierzchnica, dawniej Pierśnica, a u Długosza Pirsznica, w wieku XIV była już wsią parafialną, płacąc w 1336 roku trzy skojce świętopietrza. Pierzchnicka parafia musiała mieć wówczas zaledwie parę lat – nie była bowiem wymieniana wśród parafii opłacających Watykanowi tak zwaną dziesięcinę wienneńską w latach 1325-27. Do roku 1359 dziesięcinę z Pierzchnicy pobierał biskup krakowski, nie […]
03. PIERZCHNICA. „NARODZINY MIASTA”
Wyznaczenie rynku determinowało kształt powstającego organizmu miejskiego. Wytyczano go zwykle przy głównej drodze, ale uwzględniano także ukształtowanie terenu – nie było bowiem korzystne sytuowanie rynku na stromym zboczu. Najczęściej rynek (jak w Środzie Śląskiej czy Pierzchnicy) tyczono „opierając” się o dotychczasowy przebieg rozszerzonej drogi, gdzie przed lokacją odbywały się targi. Wielkość rynku bywała bardzo różna: […]
02. PIERZCHNICA. „BYĆ MIASTEM”
Pierzchnica w roku 1869 – jak wiele innych, ówczesnych miejscowości w Polsce – miastem być przestała. Na ile stało się to z przyczyn politycznych – bo carskie władze w jakiejś mierze chciały poprzez degradację miast do poziomu osad, ukarać Polaków za powstanie styczniowe – a na ile jako po prostu było to doprowadzenie do zgodności […]
01. OD AUTORA
Kilka słów, jak do publikacji książki doszło. Przed paroma laty zamierzaliśmy przystąpić (mam tu na myśli Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Kielcach, którym miałem przyjemność kilkanaście lat kierować) do opracowania kolejnego tomu z serii „Dzieje i zabytki małych Ojczyzn”, który miał być poświęcony Pierzchnicy. Mimo chęci współpracy, jaką okazały władze gminy, a także […]
Galeria
Najnowsze komentarze