„…W roku 1401 Jakub i Sławko uposażyli ufundowany przez siebie kościół parafialny pod wezwaniem Wszechmogącego Boga, Najświętszej Marii Panny i św. Zygmunta w swoim rodzinnym Szydłowcu 4 łanami roli, 2 karczmami, sadzawką rybną, łąką, lasem z barciami oraz dziesięcinami z Szydłowca, Dąbrowy, Prandocina, Grabowej i Koliszowów…” – napisał profesor Feliks Kiryk opierając się na „Kodeksie dyplomatycznym katedry krakowskiej św. Wacława”. Z aktu z roku 1433 wiadomo z kolei, że kościół ten stanął w rynku miasta. Do dziś świątynia stanowi południową pierzeję szydłowieckiego rynku.
Obecną późnogotycką, kamienną świątynię wzniesiono w latach 1493-1509 z fundacji Jakuba Szydłowieckiego, podskarbiego wielkiego koronnego. Nawa kościoła, kwadratowa w planie, przykryta jest drewnianym stropem belkowym /pochodzącym sprzed połowy XVIII wieku/ a znacznie niższe trójprzęsłowe prezbiterium, podobnie jak i dobudowaną od południa kaplicę, nakrywają gwiaździste sklepienia. Strop pod chórem muzycznym ma konstrukcję kasetonową. Zdobią go malowane rozety.
Wysoki dach nawy ujęty jest od wschodu i zachodu w trójkątne szczyty blendowo – sterczynowe, pochodzące z lat 1510-20. W roku 1620, od zachodu do nawy dostawiono wczesnobarokową kruchtę, nakrytą kopułą. Otaczający kościół mur ozdabiają wmurowano weń płyty nagrobne, epitafia oraz pojedyncze detale architektoniczne z XVII i XVIII wieku.
Wnętrze kościoła ozdobione jest wieloma cennymi dziełami sztuki, z których wyróżnia się umieszczony w kaplicy późnogotycki poliptyk z 1505 roku. Powstał on w warsztacie krakowskim i przedstawia scenę Wniebowzięcia Matki Boskiej /wraz z rodziną Jakuba Szydłowieckiego, fundatora kościoła ! / – w polu środkowym oraz sceny z Męki Pańskiej i postaci świętych – na skrzydłach bocznych. Ołtarz główny jest manierystyczny. Pochodzi z lat 1618 – 27. Jest on dość płaski, ale za to pokryty obfitą dekoracją snycerską, otaczającą rzeźbioną późnogotycką grupę Koronacji Matki Boskiej z roku 1531. Cztery ołtarze boczne z lat 1620 – 30 są również manierystyczne.
Wśród licznych elementów rzeźbiarskich wspomnieć należy także o marmurowej płycie nagrobnej Mikołaja Szydłowieckiego, wykonanej po roku 1532, być może przez samego Bartłomieja Berecciego, autora Kaplicy Zygmuntowskiej na wawelskim zamku. Nad łukiem tęczowym wisi rzeźbiony krucyfiks /wśród aniołów/ z wieku XVII. Z dzieł późniejszych wymienić trzeba klasycystyczny marmurowy nagrobek Radziwiłłów z roku 1807, zawierający rzeźbę uśpionej kobiety z roku 1795, dłuta Jakuba Monaldiego.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
