Są dwa Śladkowy: Duży i Mały. Leżą blisko siebie na skraju Płaskowyżu Szanieckiego: Mały przy trasie z Chmielnika do Buska, Duży przy nieco mniej uczęszczanej drodze łączącej Chmielnik z Pińczowem. W przypadku Śladkowa Małego nazwa wydaje się być prawidłowa; co do Dużego, można tu mówić o pewnej przesadzie. Turystyczną atrakcją Śladkowa Dużego jest barokowo – klasycystyczny pałac.
Barokowe początki budowli datuje się na rok 1680 – były nimi kaplica i skarbczyk. Na portalu skarbczyka, znajdującego się w najstarszej części pałacu figuruje data 1681. Podobno pałac powstał z przebudowy dawnego lamusa, przedłużonego potem w kierunku południowo – zachodnim. O autorstwo rozbudowy i przebudowy pałacu na obiekt stylowo klasycystyczny „podejrzewany” jest Ferdynand Jan Nax. Autorstwo to jest wielce prawdopodobne, gdy weźmie się pod uwagę związki Naxa z Ziemią Świętokrzyską.
Ferdynand Nax urodził się w roku 1736. Uprawiania zawodu uczył się u Jakuba Fontany, także mocno związanego z Kielecczyzna i krakowskimi biskupami. Talent Naxa znaleźć musiał uznanie u Stanisława Augusta Poniatowskiego, wybitnego znawcy sztuki a architektury w szczególności, skoro ten nadał mu tytuł architekta królewskiego. W latach 1778 – 80 Nax zamieszkał w swoim majątku w Morawicy koło Kielc. Stanisław Łoza podaje także, że około roku 1788 Nax piastował stanowisko budowniczego królewskiego w Kielcach. Większość informacji o Naxie uzupełniana jest słowami „około”, „prawdopodobnie” i „być może”. Tak więc prawdopodobnie około roku 1770 przebudowywał pałac w Kurozwękach i być może projektował pawilony w otaczającym pałac parku. Prawdopodobnie jest autorem pałacu w Szczekocinach i być może przebudowy kościoła, fundacji starościny wolbromskiej Urszuli Dembińskiej, de domo Morsztynówny. Dla Dembińskiej prawdopodobnie projektował pałac w Rusinowie /w Opoczyńskiem/ oraz być może także pałac w Śladkowie Dużym koło Chmielnika.
Pałac jest budynkiem piętrowym, częściowo podpiwniczonym, frontem zwróconym ku południowemu wschodowi. Otaczał go osiemnastowieczny park krajobrazowy, prawdopodobnie także dzieło Ferdynanda Naxa. Pałac ma plan wydłużonego prostokąta z usytuowanymi na głównej osi: półeliptycznym ryzalitem od frontu i filarowo – arkadowym gankiem od strony ogrodowej. Ryzalit na parterze otwierał się trzema arkadami, wiodącymi do przedsionka i takiegoż hallu z kręconymi schodami, prowadzącymi na piętro. Na piętrze układ był podobny: po środku przedsionek, a z niego wejście do eliptycznej sali balowej i sześciobocznego salonu. Kaplica i skarbczyk znajdują się w części w północno –wschodniej, w najstarszej części przyziemia. Sklepione są kolebką z lunetami; pozostałe pomieszczenia pałacowe mają płaskie stropy.
O pałacowych wnętrzach trudno dziś mówić. Nowy, „prawdziwie prywatny” właściciel prowadzi obecnie intensywne prace remontowe, mające na celu przywrócenie obiektowi dawnego wyglądu. Prócz wnętrz na remont czekają wieńczące ryzalit kartusze z herbami Sulima i Suchekomnaty oraz towarzyszące im posągi przedstawiające Sławę i Męstwo. A tablica wisząca w hallu przypominać będzie, że gościem śladkowskiego pałacu był marszałek Józef Piłsudski.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
