Od roku 1260, dzięki nadaniu komesa Mikołaja Wielkiego, wieś Skarżysko (wraz z Bzinem) należała do cysterskiego opactwa w Wąchocku a jej parafią był Wąchock. Związki Skarżyska z Wąchockiem były więc całkowite. Ksiądz Wiśniewski pisze w oparciu o Liber Beneficiorum Długosza: „W połowie XV wieku wieś ta miała łany kmiece, z których dawano czynszu po fertonie: 30 jaj, 4 koguty, 2 sery; odrabiano 1 dzień w tygodniu własnym wozem, także powabne i pomocne, dawano 8 korcy owsa i 4 jęczmienia, 3 karczmy z rolą i zagroda odrabiały 1 dzień pieszy w tygodniu. Wszystkie role płaciły dziesięcinę snopową i konopną wartości 8 grzywien klasztorowi w Wąchocku„.
W roku 1508 Skarżysko należało do Anny Szydłowieckiej, która według regestru poborowego powiatu radomskiego za Skarżysko wraz z Szydłowcem płaciła 5 grzywien, 2 grosze i 6 denarów.
W roku 1637 opat-administrator wąchocki, ks. Karol Konopacki, za zgodą biskupa krakowskiego, Jakuba Zadzika, ufundował i wystawił w Skarżysku (wówczas jeszcze nie nazywanym Kościelne) kościół pod wezwaniem św. Trójcy. Konsekracji dokonał w roku 1643 biskup sufragan krakowski, Tomasz Oborski. W akcie erekcyjnym z 1657 r. powołującym nową parafię zapisano: „…ecclesia in villa Skarżysko… extructa et consecrata ad praesens vero noviter in titulum Ecclesiae parochialis…„. Określono też granice nowej parafii, w której skład wchodzić miały „…Skarżysko Opackie, Lipowe Pole, Świerczek et infrascras terricudinas: primam Kamionna, alteram Szczepanków, tertiam Bzinek, quartam Rejów, quintam Posiadom, sextam Mielica, septimam Dziurdziów...”.
Kościół jest barokowy. Stanął na cmentarzu otoczonym murem z dwoma murowanymi dziesięciobocznymi budyneczkami z XVII stulecia, nakrytymi cebulastymi hełmami – usytuowanymi w narożach cmentarza: północno-zachodnim i południowo-zachodnim. Kościół jest murowany i składa się z trójprzęsłowej nawy i węższego od niej jednoprzęsłowego prezbiterium z półkolistym zamknięciem, zwróconego ku wschodowi. Przy
prezbiterium od północy dostawiona jest kwadratowa zakrystia, a od południa dobudowano później (1775 r.) drugą, tak zwaną nową zakrystię oraz skarbczyk. Zachodnią fasadę kościoła flankują dwie smukłe ośmioboczne wieże. Naroża wież zaakcentowane są lizenami, a ich dolne partie ożywiają półkoliście zamknięte wneki. Zachodni i wschodni szczyt kościoła zdobią lizeny i blendy. Przy północnej ścianie nawy dobudowano (najprawdopodobniej w 1775 roku) barokową kaplicę na planie kwadratu o zaokrąglonych narożach, nakrytą ośmiodzielną kopułą na żagielkach, zwieńczoną latarnią.
Prezbiterium i „stara” zakrystia sklepione są kolebką z lunetami. Nad nawą wykonany jest strop. W ścianę prezbiterium wmurowane są dwa epitafia: Hieronima Szeligowskiego, herbu Nowina z 1664 roku i Jana Gąsiorowskiego, herbu Prawdzic z roku 1702. Pierwszym proboszczem był ks. Samuel Ziębieński, przeor cystersów.
Do niedawna (jeszcze dwa czy trzy lata temu) w północno-wschodnim narożniku cmentarza stała piękna, drewniana dzwonnica. Dziś stoi tam stalowa konstrukcja, wprawdzie podtrzymująca wiszące na niej dzwony, ale na miano dzwonnicy jeszcze nie zasługująca. Stara dzwonnica, choć pewnie od kościoła sporo młodsza, pięknie harmonizowała z barokową świątynią. Wielka szkoda, że jej już w Skarżysku nie ma.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
