W wydanym pod koniec XIX stulecia Słowniku Geograficznym nie było Sarnówka. Były za to dwie wsie tej nazwy, obdarzone przymiotnikami: Mały i Duży. „Sarnówek Duży – wieś nad rzeką Kamionną, powiat opatowski, gmina Ruda Kościelna, parafia Sienno, odległość od Opatowa 24 wiorsty, ma 35 domów, 212 mieszkańców, 727 mórg. Sarnówek Mały – wieś, powiat iłżecki, gmina i parafia Sienno, odległość od Iłży 22 wiorst. Ma 9 domów,46 mieszkańców, 175 mórg”. Dzisiejszy Sarnówek, połączenie Małego z Dużym, to niemal przedmieścia Ostrowca – jest stąd do stolicy powiatu zaledwie parę kilometrów. Dopóki kwitł ostrowiecki przemysł, zapewne większość mieszkańców wsi pracowała w Ostrowcu. W ostatnich latach zmuszeni zostali do powrotu do pierwotnego zajęcia – pracy na roli.
Budowa kościoła (rok 1937) i erygowanie parafii (1938) to czasy pomyślności – zarówno małego Sarnówka jak i zdecydowanie dużego już wówczas Ostrowca. Położone w dolinie Kamiennej: Skarżysko, Starachowice i Ostrowiec kwitły. Przyjęta przez władze międzywojennej Polski polityka gospodarcza stawiała na nowopowstające zakłady Centralnego Okręgu Przemysłowego, nie zapominając jednak o miastach nad rzeką Kamienną. Tutejszy przemysł, o kilkusetletnich korzeniach, miał zapewnione miejsce w gospodarce, a w jej sektorze zbrojeniowym – w szczególności. Miasta nad Kamienną rosły – przybywało w nich mieszkańców, trzeba było budować także kościoły. Powstały one w Skarżysku (1928 – autor W. Wołodźko), Starachowicach (1922 – J. Borowski), Ostrowcu (1932 – T. Rekwirowicz). Z mniejszych miejscowości w tym samym regionie: Parszów (1934 – K. Prokulski) i Bodzechów (1937 – T. Rekwirowicz). Wszystkie te świątynie wzniesiono z drewna. Wydaje się, że kościół z Sarnówka powinien być zaliczonydo tej właśnie grupy.
Kościół jest trzynawowy, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, przy którym – na przedłużeniu naw bocznych – umieszczono zakrystię i składzik. Od frontu znajduje się podcień o szerokości głównej nawy a przy nim symetryczne dwa przedsionki. Kościół ma konstrukcję słupowo-ryglową. Dach pokryty jest blachą, a ściany osłonięte deskowymi szalunkami. Usytuowano go na północnym skraju wsi, po wschodniej stronie drogi z Ostrowca do Sienna, przy skrzyżowaniu z lokalną drogą do wsi Eugeniów. Teren jest tu idealnie płaski, a skromna architektura kościoła – wyraźnie horyzontalna – dopasowuje się do krajobrazu. Trzynawowy korpus kościoła, z nawami o bazylikowym układzie, od strony południowej i północnej przypomina architekturę przemysłową, a jedynym wertykalnym akcentem przypominającym, że mamy do czynienia jednak ze świątynią, jest wieżyczka na sygnaturkę, wznosząca się nad mocno płaskimi dachami. Nieco bardziej bogato potraktowana jest zachodnia fasada (kościół jest orientowany) z trójprzęsłowym portykiem, zaakcentowanym dodatkowo niewielkim, trójkątnym szczytem.
Gdy poddać analizie ascetyzm tej architektury (tak różny od charakterystycznego dla ostatnich lat XX stulecia „szaleństwa form”, dominującego w architekturze sakralnej), przychodzi na myśl pytanie: czy prostota form kościółka wynika z ducha i zasad modernizmu, czy też może jej przyczyną był całkiem prozaiczny brak funduszy?. Gdyby udało się znaleźć odpowiedź, być może łatwiej byłoby odgadnąć, kto zaprojektował kościół w Sarnówku. Wciąż bowiem nie znamy nazwiska autora projektu.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
