Kościół i parafia w Pełczyskach istniały już na pewno w roku 1224, ponieważ w charakterze świadka przy sporządzaniu opisanej w dokumencie transakcji wymienieni zostali Egidius i Bogdasius, capellani de Pelchisch /jeden z nich był plebanem, zaś drugi prebendariuszem/. Z badań archeologicznych wynika, że w Pełczyskach znajdowało się grodzisko, a ze źródeł pisanych, że w wieku XIV stał tutaj gród. O randze i znaczeniu Pełczysk jako centrum osadniczego dla okolicy świadczyć może bardzo duża gęstość zaludnienia parafii, w wieku XIV wynosząca 38 osób na km2. Argumentem przemawiającym za „starożytnością” parafii jest wezwanie kościoła – św. Wojciech, z którego wynika czas fundacji świątyni – koniec stulecia XI lub początki XII.
Ksiądz Wiśniewski pisze, że: “Po kilkuletnim tułactwie, Władysław Łokietek w 1304 roku opanował Pełczyska i czynił stąd wycieczki na Wiślicę i inne grody zajęte przez Czechów”. Gród, a potem zamek, stać miał “na wyniosłym szczycie góry Zawinicy zwanym Olbrycht… Zamek zburzyli pono Szwedzi w XVII stuleciu…„.
W roku 1325 plebanem w Pełczyskach był Mikołaj, kanonik skalbmierski, a parafia należała do dekanatu czarnocińskiego. Patronat kościoła po części był szlachecki, a po części biskupi – było to potwierdzone w roku 1379 przez królową Elżbietę, która w wystawionym dokumencie przypomina, iż biskup miał prawo patronatu ab antiquo. Długosz w swym Liber Beneficiorum kilkakrotnie wspomina parafię, nie opisując jednak kościoła. Możemy więc jedynie postawić hipotezę, że był on najprawdopodobniej wymurowany z kamienia. Argumenty potwierdzające takie przypuszczenie są dwa:
1. W Pełczyskach istniał kamieniołom, z którego kamień pobierano na wypełnienie murów kościoła św. Mikołaja w Wislicy;
2. Brak informacji o permanentnych remontach kościoła – charakterystycznych dla kościołów drewnianych – może być przyjęty za informację, że kościół drewniany nie był. Może przeczytamy kiedyś o rewelacyjnym odkryciu reliktów romańskiego kościoła w Pełczyskach, tak jak miało to miejsce w przypadku wzniesionego w tym samym okresie kościoła w Kijach.
Obecny kościół w Pełczyskach zbudowany został zapewne przed połową XVIII stulecia z fundacji Jana Pawła Pepłowskiego, kasztelana wołyńskiego, i jego małżonki Zofii z Reyów. Konsekracji dokonał kielecki biskup Tomasz Kuliński w dniu 12 września 1888 roku.
Kościół położony jest na zboczu wzgórza, na skraju stromej skarpy, z prezbiterium skierowanym na zachód. Jego nawa jest trójprzęsłowa, a prezbiterium węższe od niej i niższe – dwuprzęsłowe, zakończone półkolistą absydą. Przy nim są dwie przybudówki: w południowej mieści się zakrystia a w północnej skarbczyk. Układ brył uzupełniają dostawione do nawy: od południa kruchta i od południowego wschodu półkolista przybudówka ze schodami na chór muzyczny. Nawę nakrywa sklepienie kolebkowe na gurtach, z lunetami, nad prezbiterium jest sklepienie kolebkowo-krzyżowe. Główna /wschodnia/ elewacja jest dość skromna: trójpolowa, z podziałami dokonanymi za pomocą pilastrów, zwieńczona trójkątnym szczytem z wolutami i obeliskami. Kościół przykrywają dwuspadowe dachy nad którymi góruje smukła wieżyczka na sygnaturkę, zwieńczona arkadową latarnią i hełmem. Wolnostojąca dzwonnica stoi w południowo-wschodnim narożniku przykościelnego cmentarza.
