Z espół kaplicy. Kaplica jest murowana z 1 połowy XIX w.

Wieś Makoszyn leży nad rzeczką Belnianką, przy drodze Kielce – Łagów, w odległości trzydziestu kilometrów od Kielc. Od roku 1934 Makoszyn posiada samodzielną parafię pod wezwaniem św. św. Apostołów Piotra i Pawła– a pod względem administracyjnym – stanowi część terytorium gminy Bieliny.
Wieś wzmiankowana jest w dokumentach od początków XVII stulecia – dzięki znajdującej się tutaj kuźnicy. W roku 1601 stanowi ona własność szlachecką – jak pisał Krygier: Jasieńskich, Strzeszkowskich, Szembeków, Komornickich. Kuźnica wymieniana tez była w roku 1645, razem z kuźnicami w pobliskim Napękowie i nieco bardziej oddalonej Cedzynie – jako „zespół kuźnic Szembeka”. W roku 1674 kuźnica zaprzestała pracy. Pozostały po tamtych czasach duże skupiska hutniczego żużla, a na miejscu kuźnicy zbudowano młyn zbożowy.
Młyny zbożowe Makoszyna, wykorzystujące energię wodną Belnianki miały wieloletnią tradycję. Na tak zwanej mapie Meyera z pierwszych lat XIX stulecia, na południe od folwarku, gdzie rzeka rozszerzała się we wrzecionowaty staw, stał młyn. Młyn (już wówczas nieczynny) opisywał też Krygier: „Drewniany, zbudowany na miejscu spalonego, również drewnianego, posiadającego dwa koła nadsiębierne. Z ujęcia wody zachowane fragmenty grobli ziemnej. Napęd na koło nasiębierne i na silnik na gaz drzewny. Nieczynny.”. Działał też jeszcze w Makoszynie kilkadziesiąt lat temu wiatrak koźlak, przeznaczony do wyrobu kaszy. Ustawiony na wzgórzu, zbudowany w roku 1939 przez Stanisława Biskupa. Przemiał odbywał się na „jedno złożenie kamieni młyńskich”. Gdy wizytował go Krygier, budynek i mechanizmy były jeszcze w dobrym stanie ale wiatrakowi brakowało już skrzydeł. Dosłownie.
Powracając do mapy Meyera von Heldensfelda: szacowano wówczas wieś na 32 domy. Zabudowa na południe od Belnianki miała charakter rozproszony – oddalone od siebie siedliska stały przy krętej drodze prowadzącej od południa, od wsi Orłowiny. Na północ od rzeki zabudowa podporządkowana była kierunkowi wschód-zachód, zgodnie z przebiegiem drogi z Belna do Lechowa. Folwark stał na wschodnim skraju wsi, a na zachodnim karczma i kaplica. Przed „urządzeniem” w wieku XIX, wieś – wedle opinii Bogumiły Szurowej – zaliczyć należy do wielodrożnic.
W swym przewodniku z roku 1952, Sylwestra Kowalczewskiego zwraca uwagę na wyjątkowo piękne widoki, jakie można stąd podziwiać: na północ Grzbiet Bieliński zwany Wałem Małacentowskim, na południe Góry Cisowskie. Pisze on także o jeszcze jednym połączeniu komunikacyjnym Makoszyna ze światem, dziś już nieistniejącym i niemal zapomnianym: „…za niewielkim laskiem znajduje się końcowy punkt kolejki leśnej Kielce – Niwki Daleszyckie – Złota Woda. Stąd też widać z lewej strony szczyt Łysej Góry z zabudowaniami Św. Krzyża”.
Jedynym zachowanym zabytkiem Makoszyna jest kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej, zbudowana w 1. połowie XIX stulecia, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej. Jest ona murowana, prostokątna w planie, nakryta dwuspadowym dachem – kiedyś gontowym obecnie pokrytym blachą. Fasadę zdobią wnęki „typu” barokowego, boczne ściany wzmacniają szkarpy „o charakterze neogotyckim”. Nad dachem góruje wieżyczka na sygnaturkę. Rola kaplicy zmalała, gdy 15 listopada roku 1936 uroczyście oddano do użytku kościół, zbudowany dzięki staraniom proboszcza ks. Piotra Barańskiego.

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]