Suchedniów należy do najmłodszych (niedawno stał się „czterdziestolatkiem”) miast w regionie, ale już w XV stuleciu pracowały tu kuźnice. Jako kuźniczą osadę wzmiankowano Suchedniów w roku 1578. W wieku XVIII był już siedzibą władz administracyjnych klucza suchedniowskiego – a w następnym stuleciu znów awansował – znalazło się tu „Dozorstwo” okręgu administracyjnego górniczo-hutniczego. Kolejny krok do przodu nastąpił w roku 1833 gdy ulokowano tu zarząd Zakładów Górniczych Okręgu Wschodniego. Status osiedla uzyskał Suchedniów w roku 1856 i wreszcie prawa miejskie – w roku 1962.
Niemal każdy z wymienionych etapów miał swój odpowiednik w przestrzennym rozwoju Suchedniowa. Z niewielkiej osady przekształcał się w ośrodek przemysłowy. Dzięki Staszicowi uzyskał dość oryginalny układ urbanistyczny – z ulicami przecinającymi się pod kątem prostym – ale pozbawiony rynku, a ściślej jakiegokolwiek placu centralnego. Istotnym czynnikiem późniejszych przekształceń stała się linia kolejowa a na interesujący, przypominający uzdrowiska, charakter zabudowy, zawierającej znaczący procent drewnianych dworków, wpływ miały korzystne warunki klimatyczne.
Z Suchedniowem związanych jest wiele znaczących osób i osobistości. Poczynając od Stanisława Suchyni, od którego wywodzi się nazwa osady, poprzez księdza – profesora Włodzimierza Sedlaka, Gustawa Herling-Grudzińskiego, do całkiem współczesnych, zrzeszonych w niedawno powstałym Towarzystwie Edukacji i Kultury Narodowej: „Siejba”, którego zadaniem jest promowanie Suchedniowa i całego regionu.
Pierwszym obiektem sakralnym w Suchedniowie była kaplica wzniesiona tu w roku 1758 przez biskupa Andrzeja Trzebickiego, będąca filią kościoła we Wzdole. Kaplica miała plan greckiego krzyża, z kopułą nad częścią środkową. Stały kapelan pełnił tu religijną posługę dopiero od roku 1790 i to na usilne prośby miejscowej społeczności. Wzrost liczby wiernych spowodował potrzebę rozbudowy kaplicy i przekształcenia jej w kościół. Jak pisze ksiądz Wiśniewski: „anszlag… na rozszerzenie kościoła i wystawienie dzwonnicy w 1837 r. został zatwierdzony. W 1842 r. jeden z czterech portyków otaczających nawę został przedłużony i zamieniony w nawę. Na froncie stanęły dwie wieże.” Projekt rozbudowy sporządził w roku 1835 Henryk Marconi. Po rozbudowie kościół składał się: „z głównej nawy środkowej, połączonej z rotundą dawnej kaplicy i dwóch ganków, czyli obchodów. Z jednej strony wielkiego ołtarza zakrystia, z drugiej – skarbczyk. Długość kościoła wynosi 48 łokci, szerokość 24”. Konsekracja kościoła nastąpiła w roku 1860, a trzy lata później erygowano samodzielną parafię. Dla upamiętnienia daty rozpoczęcia prac przy rozbudowie i uhonorowania roli, jaką odegrał inspirator podjęcia tych prac, wiceprezes Banku Polskiego, hrabia Henryk Łubieński, w ścianę kościoła wmurowano tablicę (za posągiem św. Pawła, czyli od zachodu).
W roku 1909 projekt rozbudowy kościoła opracował architekt Władysław Pietrzykowski. Projekt zakładał powiększenie prezbiterium i przedłużenie ramion dawnej kaplicy na kształt transeptu. Jednak dzieło rozbudowy powierzone zostało innemu architektowi – Kazimierzowi Prokulskiemu. Realizację jego projektu podjęto w roku 1912, kiedy proboszczem Suchedniowa był ksiądz Franciszek Koperski. Konsekracji rozbudowanej świątyni dokonał w roku 1921 biskup sufragan sandomierski, Paweł Kubicki.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
