Sieciechów, który na skutek ostatniej reformy administracyjnej znalazł się w województwie mazowieckim, zaliczany jest do najstarszych ośrodków grodowych i wczesnomiejskich w… Małopolsce. Silne związki łączyły sieciechowski klasztor z klasztorem na Świętym Krzyżu, skąd przybyli do Sieciechowa pierwsi zakonnicy. Miał swój udział w rozwoju Sieciechowa krakowski biskup Bodzanta, który w 1359 chcąc ulżyć miejscowej ludności, zubożałej skutkiem najazdów litewskich i tatarskich, na lat 30 zwolnił sieciechowian od dziesięciny snopowej.
Gród sieciechowski jest rówieśnikiem polskiego państwa ale sam Sieciechów,leżąca na lewym brzegu Wisły osada, potem miasto, a dzisiaj wieś, słusznie wiązana z osobą palatyna Sieciecha, powstała pod koniec XI stulecia. W grodzie Sieciecha, zbudowanym na wzniesieniu zwanym Wójtową Górą, zainstalowano w roku 1122 klasztor benedyktynów, ufundowany być może przez Sieciecha, choć Długosz fundatora widział w Bolesławie Chrobrym, a ksiądz Józef Gacki, autor pracy o klasztorze – w Krzywoustym. Gród pełnił ważną rolę na pograniczu małopolsko – mazowieckim, stojąc naprzeciwko często najeżdżających polskie ziemie: Jaćwieży i Litwy. Wydaje się, ze przynajmniej do ostatniej ćwierci XIV stulecia gród stanowił własność królewską, a we władanie klasztoru przeszedł później.
Data lokacji miasta na prawie niemieckim nie jest znana. Profesor Kiryk uważa jednak, że istnienie w Sieciechowie grodu, klasztoru i targu w okresie wczesnofeudalnym, pozwala na przypuszczenie, że miasto powstało tam już w wieku XIII. Janko z Czarnkowa napisał wprawdzie, że zbudował je Kazimierz Wielki, ale nie jest to przecież równoznaczne z faktem lokacji miasta w czasach kazimierzowskich. Do schyłku XIV stulecia Sieciechów był siedzibą kasztelanii, a przez miasto przebiegał dawny trakt warszawski. Wzrost ludności po wschodniej stronie Wisły i rozwój Radomia sprawiły, że znaczenie polityczne i gospodarcze Sieciechowa zaczęło maleć, a jego rolę przejął Radom. W roku 1502 miasto i klasztor zniszczyli Tatarzy. Potem przyszły pożary: w roku 1549 i 1569 – po nich Sieciechów nie zdołał się już podźwignąć.
Pierwotny kościół uległ zniszczeniu podczas pożaru w roku 1682, kiedy zgorzały /odbudowane w 1530 roku/ klasztorne budynki. Do odbudowy doszło dopiero po kilkudziesięciu latach, gdy zamiast opata tytularnego, sieciechowski klasztor otrzymał prawdziwego opata, wybranego spośród zakonników, Józefa Kurdwanowskiego.
Późnobarokowa świątynia zbudowana została w latach 1739 –48, choć jej fasadę ukończono dopiero w roku 1770, być może według projektu Józefa Gringenbergera. Konsekrował kościół w roku 1780, pod wezwaniem Wniebowzięcia Matki Boskiej, Jan Kanty Lenczewski, lubelski sufragan. Świątynia ma plan zbliżony do greckiego krzyża, z kopułą na skrzyżowaniu naw, spłaszczoną i ukrytą w dachu, oraz z kwadratową wieżą „wtopioną” w część prezbiterialną. Najciekawsza jest fasada kościoła – z wklęsłymi pilastrami i falistym szczytem, szczególnie malownicza przy świetle padającym od południa lub południowego zachodu.
Kasata sieciechowskich benedyktynów nastąpiła w roku 1819. Wkrótce potem, w roku 1827, parafię przeniesiono „z miasta” do kościoła poklasztornego. Dziś z klasztoru pozostało tylko jego skrzydło wschodnie zbudowane w roku 1733, ale zawierające w swych murach bardzo stare, romańskie relikty.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
