Z espół dworku Karschów. Dworek jest murowany z 2 ćw. XIX w.

Postępująca w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat degradacja, obejmująca zarówno budynek byłego dworu, jak i teren na którym stoi – sprawiła, że w świadomości kielczan miejsce to nosi mało chwalebną nazwę „Wzgórza Apaczów”. Nazwa ukształtowała się dzięki sąsiadującej z dworem tak zwanej „małej gastronomii”, mieszczącej się w budach i budkach, tłumnie odwiedzanych przez pragnących „odświeżyć się” ciepłym piwem (lodówek tam nie było) panów, co do których hasło Gorkiego, iż: „człowiek to brzmi dumnie” jest całkowicie bezzasadne.
Zespół obiektów dworu położony jest na terenie należącym dawniej do krakowskich biskupów, upaństwowionych u schyłku XVIII stulecia. W czasach, gdy folwark był już własnością rządową, zyskał nazwę Psiarni. W roku 1850 ówczesny budowniczy powiatu kieleckiego, Antoni Dunin Borkowski, wydzierżawił od władz fragment terenu Psiarni, przeznaczając go pod budowę swojej rezydencji. Dworek Borkowskiego frontem skierowany został na północ, ku dzisiejszemu parkowi, wówczas ogrodowi miejskiemu. Dworek był parterowy, pięcioosiowy, kryty gontowym dachem. Prócz dworu Borkowski zbudował oficynę, wozownię i stajnie. Od strony południowej założył ogród.
Od roku 1868 właścicielami posesji zostali Stumpfowie. Na zachód od dworu zbudowali oni obok dworu browar. Nowy, potężny budynek browaru parowego, wznieśli w roku 1878. Stoi on do dziś w linii zabudowy ul. Ogrodowej, mając od tej strony aż cztery kondygnacje. Browar działał aż do lat 20. minionego stulecia. Pod koniec XIX wieku posesja nabyła rodzina Karschów, która przybyła do Kielc z Radomia.
Dwór nazywany od ostatnich prywatnych właścicieli dworem Karschów, został mocno przebudowany. Najstarszym i najbardziej eleganckim jego fragmentem jest środkowa część o pięciu osiach. Ma ona od północy na głównej osi ganek z portykiem podpartym dwiema parami kolumn z toskańskimi głowicami. Elewacja północna pokryta jest boniowaniem. Południowa elewacja odpowiadała z grubsza północnej – nie było tu jednak żadnego ganku W klińcach zamykających półkoliste łuki okien umieszczone były maski. Pierwsza faza rozbudowy dworu polegała na dodaniu z każdej strony po jednej osi. Ten fragment elewacji też opracowywano starannie – gzymsy nadokienne podparte są hermami, a narożniki pokrywało boniowanie. Późniejsze dobudówki miały już wyłącznie utylitarny charakter – polegały na dodaniu z każdej strony po trzy osie. Od strony wschodniej dostawiono oficynę o osi prostopadłej do głównej soi dworu. W oficynie tej swą pracownie miał malarz Jan Styka, autor słynnej Golgoty, który podczas pobytu w Kielcach ozdabiał wnętrza w kościele św. Wojciecha.
Kiedy poszerzano jezdnię ul. Jana Pawła II (wówczas ulicę Ściegiennego), najbardziej wysunięty na wchód fragment oficyny wyburzono. Następne dewastacje działy się już w sposób niezorganizowany, ale nie mniej skuteczny. Proces ten zainicjowały władze miasta poprzez specyficzny dobór użytkowników, dobór gwarantujący rychłe samorozwiązanie problemu z niechcianym zabytkiem z minionej „głęboko niesłusznej” kapitalistycznej epoki. Ulokowano tu zakład wulkanizacyjny, zakład naprawy chłodnic i inne tym podobne i równie odpowiednie. Oglądanie resztek dekoracji stiukowej na suficie w połączeniu z zalaną kwasami posadzką dawnego salonu, dostarczało klientom niezatartych wrażeń.

Oznaczone: Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]