Jak w każdym mieście – tak i w Pierzchnicy – prócz zabudowy mieszczańskiej, czyli domów mieszkalnych i towarzyszących im budynków gospodarczych, znajdowały się obiekty sakralne oraz budynki które dziś nazywamy komunalnymi albo „użyteczności publicznej”. Na planie Potockiego widać budynek ratusza, stojący w południowej części rynku. Ma on plan prostokąta a ustawiony jest nieco skośnie do […]
Archiwum | listopad, 2012
11. PIERZCHNICA. Dzwonnica przy kościele parafialnym
Przed świątynią stoi klasycystyczna dzwonnica, usytuowana na jej osi, zbudowana równocześnie z kościołem, nakryta dachem namiotowym, z kopułą i iglicą. Ma ona plan prostokąta z zaokrąglonymi narożami; jest piętrowa: na piętrze umieszczone są dzwony, w przyziemiu otwory bramne. Największy z dzwonów umieszczonych w dzwonnicy, stanowił dar cesarza Franciszka, dzięki czemu, udało się dzwon zarekwirowany przez […]
10. PIERZCHNICA. Wnętrza parafialnego kościoła
Wnętrza kościoła – jak jego architektura – są także klasycystyczne. Ściany nawy rozczłonkowano parzystymi pilastrami, w prezbiterium znajduje się belkowanie, nadwieszone na konsolach. Wnętrza nakrywają kolebkowe sklepienia wzmacniane parzystymi górtami. Otwór tęczowy jest półkolisty. W części wschodniej nawy chór muzyczny, podparty dwoma kamiennymi kolumnami, z drewnianym parapetem o formach wzorowanych na baroku. Dachy kościoła są […]
09. PIERZCHNICA. Kościół parafialny p.w. św. Małgorzaty
Wzniesiony w XV stuleciu kościół rozebrano w roku 1840. Wówczas istniał już nowy obiekt, zbudowany w latach 1798 – 1800 z fundacji sandomierskiego wojewody, Macieja Sołtyka i jego małżonki Małgorzaty. Konsekracji dokonał w roku 1807 Jan Kanty Lenczewski, archidiakon sandomierski, sufragan lubelski. „Kościół jest zbudowany w stylu odrodzenia, beczkowo sklepiony w kształcie 5 arkad, ozdobiony […]
08. PIERZCHNICA. Nieistniejąca kaplica drewniana p. w . św. Anny
To bardzo tajemniczy obiekt – nie wiadomo kto, kiedy i dlaczego zbudował ją w „szczerym polu” pomiędzy Pierzchnicą a Skrzelczycami. Z miejsca gdzie stała bliżej jest do Pierzchnicy (około 2/5 odległości) niż do Skrzelczyc, toteż w dokumencie z roku 1699 jej lokalizację określono jako: „campo versus villam Krzelczyce”. Nie była to pierwsza wzmianka o kaplicy […]
07. PIERZCHNICA. Pierwotny kościół parafialny
Parafia w Pierzchnicy powstała – jak pisze profesor Waldemar Kowalski – pomiędzy rokiem 1327 a 1336, wówczas też z pewnością zbudowano pierwszy kościół. W roku 1342 parafia tutejsza należała do dekanatu kijskiego. Z Liber Beneficiorum wiadomo, że stojący wówczas w mieście (około roku 1470) kościół był drewniany, a jego patronką była św. Małgorzata. Miejscowy pleban […]
06. PIERZCHNICA. Miasto w wieku XIX, XX i XXI
W końcu wieku XVIII i w wieku XIX rozwinęło się w Pierzchnicy garncarstwo, co być może było jednym z głównych impulsów do jej rozwoju i przyrostu liczby mieszkańców. Wiek XVIII zakończył się dla miasta ważnym akcentem – budową nowego kościoła. Rozpoczęto budowę w roku 1798 ale na tablicy erekcyjnej odkuto datę: 1800 – ostatniego roku […]
PIERZCHNICKI SPACER
Podobnie jak poprzednie „Spacery” – daleszycki i łagowski, „pierzchnicki spacer” stanowi fragment mojego tekstu i moich rysunków opublikowanych w książce wspólnego autorstwa z Dariuszem Kaliną: „Pierzchnica i okolice”. Promocja książki odbyła się wczesną jesienią 2010 roku, oczywiście w Pierzchnicy – a jej nakład wynoszący 1200 egzemplarzy – dawno się rozszedł. Zdecydowałem więc się – z […]
05. PIERZCHNICA. Układ przestrzenny i jego przemiany: Miasto Pierzchnica
Prawa miejskie nadane zostały Pierzchnicy po roku 1359 a przed 1397, kiedy to w dokumentach odnotowany został pierzchnicki wójt, Pietrasz, czyli w języku łacińskim: Petrassius advocatus de Pyerztnycza. Istnieje próba uściślenia daty lokacji miasta (Anna Adamczyk w „białej” karcie) na okres pomiędzy rokiem 1359 a 1370 (kiedy zmarł król Kazimierz), gdyż: „Kazimierz Wielki zapisał go […]
04. PIERZCHNICA. Układ przestrzenny i jego przemiany: Wieś Pierzchnica
Pierzchnica, dawniej Pierśnica, a u Długosza Pirsznica, w wieku XIV była już wsią parafialną, płacąc w 1336 roku trzy skojce świętopietrza. Pierzchnicka parafia musiała mieć wówczas zaledwie parę lat – nie była bowiem wymieniana wśród parafii opłacających Watykanowi tak zwaną dziesięcinę wienneńską w latach 1325-27. Do roku 1359 dziesięcinę z Pierzchnicy pobierał biskup krakowski, nie […]
Galeria
Najnowsze komentarze