Wieś Nawarzyce leży kilkanaście kilometrów na południe od Jędrzejowa, przy drodze prowadzącej z Wodzisławia do Pińczowa. Dawniej wieś częściowo należała do krakowskiego biskupa, częściowo zaś do świeckich właścicieli. W roku 1246, w Koniemłotach, w obecności księcia krakowskiego Bolesława, kantor płocki Sulisław oświadczył, że ojciec jego, Jan, nadał Nawarzyce jędrzejowskiemu klasztorowi, co potwierdził biskup płocki, Andrzej. W roku 1247 druga część Nawarzyc, należąca dotąd do biskupa, zamieniona została z klasztorem na wieś Grębałów.
Nawarzycka parafia utworzona została około roku 1345, ale jak wyglądał stojący tu wówczas kościół – nie wiadomo. Drewniany obiekt, o którym pisał Długosz w połowie wieku XV za patrona miał św. Andrzeja. Kiedy spłonął, Bernard Laszewski, jędrzejowski opat, jako tutejszy kolator, ufundował w roku 1748 kościół murowany. Budowa trwała kilka lat, ale śmierć opata: „przeszkodziła ukończyć facjatę i wytynkować świątynię zewnątrz i wewnątrz…dopiero w 1772 ks. Jan z Maty Kolański Dr Fil. i profesor, prob. m. kościół wewnątrz wytynkował i wybielił, marmurową posadzkę ułożył, chór wystawił, obrazy sprawił w 1782 r. Wreszcie ks. Adam hr. Przerembski, kustosz koronny, opat jędrzejowski, kolator kościoła, za substancję po ks. Józefie Olechowskim, sufraganie Krakowskim, wspaniałą ambonę, chrzcielnice i konfesjonały sprawił” – pisze ksiądz Wiśniewski w „Historycznym opisie kościołów w Jędrzejowskiem”. Konsekracji kościół doczekał się dopiero w roku 1888 /dokonał jej biskup kielecki, Teofil Kuliński/, zaś „wytynkowano” go na zewnątrz dopiero w ostatnich latach.
Kościół jest budowlą barokową, murowaną z cegły, orientowaną. Składa się z dwuprzęsłowej nawy i węższego od niej, krótkiego, półkoliście zamkniętego prezbiterium. Przy prezbiterium od północy dostawiona jest zakrystia. Także od północy do nawy przylega się przybudówka, w której mieszczą się: skarbczyk, kruchta i kaplica. Od południa, już w wieku XX, dostawiono do nawy następne przybudówki.
Elewacje boczne są dwukondygnacyjne, z podziałami ramowymi. Elewacja główna flankowana jest płytkimi, opilastrowanymi narożnymi ryzalitami. Dwuspadowy dach nawy przysłonięty jest szczytem z wolutowymi spływami.
Wnętrze nawy ma zaokrąglone naroża, w których – podobnie jak miedzy przęsłami – rozmieszczone są pary pilastrów niosących belkowanie, a wyżej – gurty sklepienia kolebkowego z lunetami. W przęsłach ściany północnej, pomiędzy pilastrami są płytkie, arkadowe wnęki, a w ścianie południowej przebite arkadowe otwory, łączące nawę z przybudówką. Zakrystię, składzik i kruchtę nakrywają sklepienia kolebkowo – krzyżowe.
Główny ołtarz i obydwa ołtarze boczne są rokokowe, z lat 80. XVIII stulecia. Także rokokowe i współczesne ołtarzom są tabernakulum i ambona w kształcie łodzi, podtrzymywanej przez cztery syreny. Rokokowy jest też chór muzyczny o faliście wygiętym parapecie wspartym na dwóch kolumnach, jak również prospekt organowy, chrzcielnica w kształcie wazy i ławka kolatorska. Barok reprezentują tylko: kamienna chrzcielnica, dwa konfesjonały i ławki.
Stojącą obok kościoła dzwonnicę /która wciąż nie może doczekać się tynków/ wzniósł ksiądz Świderski, „proboszczujący” w Nawarzycach od roku 1866. On też zakupił umieszczone w niej dzwony.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
