Koprzywnica leży kilkanaście kilometrów od Sandomierza, przy starym, historycznym trakcie wiodącym do Krakowa słynąc z kościoła i klasztoru cystersów, zbudowanych pod koniec XII stulecia, jednocześnie z  takimi samymi obiektami z Wąchocka i Sulejowa. Koprzywnicki konwent ufundował komes Mikołaj Bogoria za pozwoleniem i przy łaskawym udziale Kazimierza Sprawiedliwego. Zakonnicy wraz z przyszłym opatem Teodorykiem przyjechali w 1185 roku z Burgundii, z Morimond. Przygotowane wcześniej zabudowania klasztorne oczekiwały na nich. Kościół powstał nieco później, ale już w roku 1207 konsekracji dokonał krakowski biskup Pełka. Patronką świątyni, zgodnie z cysterska tradycją, została Najświętsza Maria Panna, ale także święty Florian.
Pierwsze lata istnienia dla kościoła i klasztoru, podobnie jak i dla całej Małopolski były niezbyt pomyślne, a to za sprawą Mongołów, którzy 10 grudnia 1140 roku, po zdobyciu Sandomierza „…w perzynę obrócili klasztor koprzywnicki … zabili wielką liczbę pospólstwa i szlachty, która się tutaj skryła wraz z zakonnikami...”. Drugi najazd z roku 1259 nie był już tak groźny w skutkach, a chcąc jakoś cystersom skutki mongolskich napadów zrekompensować, Bolesław Wstydliwy nadał im szereg przywilejów, a położona  przy klasztorze osada otrzymała w 1268 roku prawa miejskie.
O cysterskim kościele tak pisze ksiądz Wiśniewski: „Klasztor i kościół w Koprzywnicy sięgają XII w. Wzniesiono je w stylu romańskim. Kościół ma kształt krzyża. Prezbiterium o trzy stopnie jest wyżej od nawy. Sześć potężnych filarów wspiera środkowa nawę. Dwie nawy boczne są o wiele niższe od głównej. Sklepienia w kościele – krzyżowe”.
Koprzywnicki kościół – trzynawowa bazylika z czteroprzęsłowym korpusem, transeptem i prostokątnie zamkniętym prezbiterium, to dzieło północnowłoskiego warsztatu cysterskiego, kierowanego przez mistrza Simona. Obiekt wzniesiono z kamieni ciosowych stosując typowe dla cystersów rozwiązania konstrukcyjne i charakterystyczne dla sztuki romańskiej detale. Pierwsza przeróbka świątyni nastąpiła w roku 1507 – nadbudowano wówczas szczyty kościoła i transeptu stosując gotycką czerwoną cegłę. W roku 1697 do południowego ramienia transeptu dobudowano bibliotekę a do północnej ściany prezbiterium – nową, obszerną zakrystię. Fasada główna kościoła przebudowana została w latach 1770-90 według projektu księdza Józefa Karśnickiego, architekta-jezuity. Sygnaturka nad skrzyżowaniem nawy i prezbiterium, nieproporcjonalnie wysoka, powstała w roku 1678 z inicjatywy Zbigniewa Ossolińskiego, od roku 1643 opata koprzywnickiego. Sygnaturkę wykonał krakowski mistrz Michał Pfaf. Obecna – jest rekonstrukcją wykonaną w latach 1959-60 na podstawie projektu Adolfa Szyszko – Bohusza z roku 1922.
Warto także zwrócić uwagę na wnętrze kościoła. Wyposażenie jest oczywiście o wiele późniejsze od murów świątyni, ale zachowane i niedawno odnowione polichromie są bardzo stare – część z nich pochodzi z połowy XIV stulecia (Mater Misericordiae i Ars Moriendi na zachodnim filarze nawy południowej), część z IV ćwierci tego wieku (Sąd Ostateczny, Żyjący Krzyż na południowej ścianie prezbiterium), inne z początków wieku XV (ściana północna nawy bocznej i wschodnia ściana prezbiterium).

Oznaczone: , Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]