Wieś Kluczewsko leży dziesięć kilometrów na północ od Włoszczowy, przy drodze prowadzącej do Przedborza. Z “kolegiackiego” Kurzelowa jest tu tylko siedem kilometrów. Obecnie Kluczewsko jest stolicą gminy w powiecie włoszczowskim.
W roku 1561 wieś była własnością Jana Chocimowskiego. Według dokumentów kurzelowskiej kolegiaty pełnił on urzędy: sędziego opoczyńskiego i komornika granicznego sandomierskiego dla powiatu chęcińskiego. W 2. połowie XVII stulecia Kluczewsko należało do Zygmunta Tarły ze Szczekarzewic, pilzneńskiego starosty, a od 1694 roku do jego syna, Jana, który odziedziczył po ojcu nie tylko tę wieś i sąsiednie: Pilczycę i Brzeście, ale także urząd pilzneńskiego starosty.
Według tradycji w Kluczewsku miał ponoć przebywać król Szwecji Karol XII – o czym informuje ksiądz Wiśniewski. Za to z akt z Kurzelowa wiadomo, że kluczewskie dobra stanowiły uposażenie kanonika kolegiaty kurzelowskiej, prebendy Kluczewsko. W 2 połowie XVIII stulecia Kluczewsko stało się własnością Feliksa Turskiego, krakowskiego biskupa. Poprzednikiem biskupa na “stanowisku” kluczewskiego dziedzica był Karol Korff, właściciel także Januszewic i Pilczycy, który w 1768, korzystając z posiadanego prawa prezenty, na probostwie w Januszewicach osadził ks. Walentego Wolskiego.
Dwór w Kluczewsku powstał zapewne w 1. połowie XVII stulecia, zanim wieś stała się własnością Tarłów. Potem dzierżyli go kolejni dziedzice Kluczewska, a książę biskup Feliks Turski miał w nim swoją ulubioną rezydencję, gdzie “przyjeżdżał na letnie mieszkanie”. Założenie dworskie było rozległe, mieściło się na regularnej, kwadratowej platformie z bastionami na narożach /zachowały się ich ślady od strony zachodniej/, poniżej platformy, od strony południowej, znajdował się prostokątny park. Dwór, wielokrotnie przebudowywany, w roku 1956 zawalił się.
Znacznie lepszy los spotkał “rządcówkę”, usytuowaną prostopadle, na południowy-wschód od dworu. Nie bez znaczenia był tu “młody” wiek rządcówki – pochodzi ona z 1. połowy XIX stulecia – i materiał z którego ją wykonano. Murowany obiekt okazał się trwalszy od drewnianego /murowanego tylko we fragmentach/ dworu. Budynek jest parterowy, prostokątny, o wysokich, sklepionych piwnicach. Jego neogotyckie elewacje zdobią ostrołukowe płyciny wraz z kwiatonami i maskami lwów.
Najlepiej zachowanym dworskim budynkiem jest spichlerz, później używany jako stajnie. Stoi on na południowy-zachód od dworu. Zbudowany w 1. połowie XIX wieku, w stylu romantycznego gotyku, wcale nie przypomina spichrza. Jest murowany i ma dwie kondygnacje wysokości. Jego plan jest niemal kwadratowy, a na narożnikach od strony wschodniej ma dwie koliste wieżyczki nakryte kopulastymi, gontowymi dachami, zwieńczonymi latarenkami. Rozdzielone gzymsem kordonowym elewacje, ozdobione są wnękami i ostrołukowymi oknami. Od wschodu umieszczony jest wysoki, ostrołukowy portal z rozetą, a od południa brama, jeden z nielicznych elementów architektury spichrza o przeznaczeniu stricte użytkowym.
Z dworskiego założenia parkowego nie zachowało się wiele. Dopatrzyć się można jedynie głównej alei, umieszczonej na osi całego zespołu oraz podwójnych szpalerów obsadzonych lipami i grabami.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
