D om nr 7, tzw. Niemczówka, murowany z 1570 roku, rozbudowany o izbę wielką w 1634, rozbudowany w XIX i XX w., remontowany ok. 1970 i 1988 r.

Gdy na przełomie XIII/XIV wieku zbudowano na skalistym wzgórzu chęciński zamek, nikt nie przypuszczał, że będzie to początek końca wsi o nazwie Chęciny, oddalonej o kilka kilometrów na wschód. Wzrost znaczenia zamku – w tym jako ośrodka życia politycznego – sprawił, że u jego stóp rozwijać się zaczęła osada obsługująca i zamek i jego gości. Osada ulokowała się na południowym stoku zamkowego wzgórza, 90 metrów poniżej jego wierzchołka, w miejscu gdzie było już na tyle płasko, że nie utrudniało to budowy domostw. Dawna osada miała najprawdopodobniej plan o owalnym zarysie i centralnie usytuowany plac targowy w miejscu gdzie obecnie jest rynek. Jej osią były obecne ulice: Małogoska i Długa. Wkrótce osada przejęła nazwę dawnej wsi Chęciny i stała się miastem. Data nadania praw miejskich nie jest znana – uważa się jednak (naukowcy są tu raczej zgodni), że stało się tak na przełomie 1. i 2. ćwierci XIV stulecia.
Mimo, ze w miejscu lokacji teren zbocza zamkowego wzgórza był już bardziej plaski, to i tak w granicach miasta różnica poziomów wynosi 35 metrów. Na samym rynku różnica pomiędzy pierzeją północna i południową sięga 8 metrów. Nowo powstający układ urbanistyczny dostosowano do wcześniejszej zabudowy i istniejących ciągów komunikacyjnych. Wytyczając rynek zachowano jego główną oś i nadano mu kształt prostokąta. Długość rynku (na kierunku wschód-zachód) wynosiła 2 sznury (czyli 90 metrów), zaś szerokość 1,5 sznura (67,5 m). Poszczególne działki miały wymiary 10,5 x 45 i 18 x 45 metrów. Na środku rynku stał ratusz – w dokumentach istnieje wzmianka o nim  Mimo że w dokumencie z roku 1436 użyto sformułowania  „poza murami”, to rozumieć je należy raczej jako: „poza granicami miasta”. Murów miejskich w Chęcinach nie było, co nie znaczy, że nie otaczały miasta parkany, częstokoły i ziemne wały. Szczególnie w sąsiedztwie bram – co dawało gwarancję właściwego pobierania opłat celnych. Zapisy o takich fortyfikacjach pojawiały się w latach: 1481 i 1506. Bram było najpewniej 4, stały przy traktach wylotowych do: Małogoszcza, Jędrzejowa, Daleszyc i Kielc.
W XV stuleciu wybuchły w Chęcinach dwa wielkie pożary: w 1407 i 1465 roku. Jeszcze w następnym, XVI stuleciu zabudowa była głównie drewniana, ale zaczęły pojawiać się murowane kamieniczki. Podstawowym typem zabudowy był dom usytuowany kalenicą równolegle do ulicy. Na jego środku była przejazdowa sień, a po jej bokach pomieszczenia mieszkalne (lub handlowe), przeważnie dwutraktowe. Jeszcze później, do tylnej ściany jednego z mieszkalnych traktów zaczęto dostawiać tak zwaną „wielką izbę”. Właśnie taki układ ma najstarsza (sądząc po zachowanej dacie – 1570 rok) kamieniczka Chęcin, zwana Niemczówką.
Niemczówka stoi przy ulicy Małogoskiej, a więc w tej części Chęcin gdzie w wieku XVI pojawiać się zaczęły jurydyki, zamieszkałe przez szlachtę a nawet chęcińskich starostów. Właścicielami jej byli Niemczowie (chyba z pochodzenia Niemcy?) – bo przez jakiś czas cała ulica nazywała się „Platea Niemiecka”. W którymś pokoleniu syn Niemcowiców przybrał sobie nazwisko Różański. Kamieniczka jest parterowa – tylko nad jej częścią znajduje się nadbudowane później pięterko. Jeszcze kilkanaście lat temu w Niemczówce była kawiarnia (w dawnej izbie karczemnej) – teraz mieści się tu biblioteka i małe muzeum. Otwory okienne i drzwiowe Niemczówki ujęte są w kamienne obramienia.  Pod częścią frontowa kamieniczki ciągną się głębokie, sklepione piwnice.

Oznaczone: , Autor: Roman Mirowski

Pozytywnie zakręcony pasjonat kielecczyzny, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Fotografuje co nieco i jako tako. Opisuje jak umie i stara się uratować od zapomnienia wszystko co się da :)

Bez komentarza

Skomentuj

Blue Captcha Image

*

MICHALCZYK WŁADYSŁAW EUGENIUSZ (1916-1994)

Władysław Eugeniusz Michalczyk urodził się 10 maja 1916 r. w Daleszycach (powiat kielecki), a jego rodzicami byli Jan (ur. 3 […]

MALICKI JÓZEF (1893-1953)

Józef Malicki urodził się 15 stycznia 1893 r. w Krasocinie, był synem Kazimierza i Katarzyny z Łapotów, którzy wzięli ślub […]

BORKOWSKI JAN WIKTOR (1885-1956)

Jan Wiktor Borkowski (wł. Jan Wiktor Dunin-Borkowski h. Łabędź) urodził się 7 czerwca 1885 r. w Dąbrowie Górniczej, był synem […]

MALSKA FLORENTYNA Z ZIELIŃSKICH i MALSKI KAROL

Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją opublikowanego na łamach czasopisma „Świętokrzyskie” Niewiele osób zapisało się w dziejach Kielc w tak chwalebny […]

JANOTA BZOWSKI JERZY (1906-1941)

Autor: Grzegorz Dąbrowski, Adam Malicki   Ziemia Włoszczowska ma wielu bohaterów o których pamięć warto podtrzymywać i upowszechniać wśród kolejnych […]

TEREK STANISŁAW – kowal z Kossowa

Stanisław Terek urodził się 20 kwietnia 1914 r. w Kossowie, a jego rodzicami byli Antoni (ur. 1876, zm. 1947) i […]