Suków, który dawniej nazywał się Sułkowem, swą pierwszą wzmiankę w dokumentach miał w roku 1357, kiedy krakowski biskup Bodzanta dokonał jakiegoś nadania Jordanowi z Sułkowa. Anna i Leszek Adamczykowie w opracowywanej na podstawie mapy Meyera von Heldensfeldta rekonstrukcji krajobrazu kulturowego Kielecczyzny piszą, że w roku 1645 w Sułkowie było „wójtostwo na dwóch łanach i dwaj karczmarze”. Wieś leżała nad strumieniem, który wpadał do rzeki Warkocz. Zabudowa grupowała się głównie na brzegu lewym, a jej kierunek i układ nadawała droga biegnąca wzdłuż strumienia.
Parafia w Sukowie powstała w po I wojnie światowej, w Polsce już niepodległej. Poprzednio Suków należał do parafii w Kielcach. Ale choć parafii tu nie było, istniał w Sukowie późnobarokowy kościółek filialny z XVIII stulecia. Był on murowany – wykonany z kamienia i cegły. Katalog Zabytków (wydany w roku 1957) informuje, że kościół w roku 1918 przebudowano na budynek straży ogniowej, a wschodnia część jego „prostokątnego prezbiterium o ściętych narożach, z małym ryzalitem z wnęką na pasję” jest jeszcze widoczna. Dziś śladów po starym kościółku już nie widać, można udałoby się ustalić jego usytuowanie przy pomocy badań archeologicznych, ale za kilka lat i to będzie już niemożliwe. Dawny kościół stał na działce od północy sąsiadującej z drewnianym budynkiem plebanii, zbudowanym w roku 1818.
Obecny kościół zbudowany został w latach 1930-36. Konsekracji dokonał biskup Jan Jaroszewicz w roku 1964. Patronką kościoła jest Najświętsza Maria Panna Królowa Polski. Kościół powstał według projektu sporządzonego w roku 1930 przez Jana Karola Sas-Zubrzyckiego. Kościół z Sukowa jest interesującym przykładem poszukiwań „nurtu rodzimego” w polskiej architekturze. W architekturze rezydencjonalnej styl ten, ukazujący polski, narodowy „charakter”, nazwano stylem „dworkowym”. Twórcy odrzucali nadmiar dekoracji „i szukali wyrazu współczesności, a zarazem polskości, sprowadzając bryły budynków do prostych geometrycznych zestawów, eksponując naturalna fakturę ich ścian i pokrycia, wiążąc z krajobrazem poprzez oszkarpowanie ścian…” – pisze Adam Miłobędzki. Przykładem transpozycji stylu dworkowego na architekturę sakralną wydaje się być właśnie kościół Zubrzyckiego w Sukowie.
Sukowski kościół stoi na wyniesieniu, nad skarpą, na wprost drogi do Dymin, dominując nad całą okolicą. Jest orientowany, trzynawowy. Plan krzyża nadają mu dwie symetrycznie rozmieszczone kopułowe kaplice, usytuowane na kształt transeptu. Prezbiterium jest kwadratowe, z dodanym wielobocznym zamknięciem. Zarówno od południa jak i od północy przylegają do niego dwukondygnacyjne przybudówki, o tej samej co boczne nawy wysokości, zawierające wewnątrz zakrystię i inne pomocnicze pomieszczenia. Wschodnie narożniki tych przybudówek akcentowane są smukłymi wieżyczkami o planie kwadratu, zawierającymi klatki schodowe. Od zachodu do nawy przylega czterokondygnacyjna wieża, kwadratowa w planie, nieco do nawy węższa, mająca w przyziemiu kruchtę, wyżej chór muzyczny, a w najwyższych partiach pełniąca funkcję dzwonnicy. Do wieży przylegają dwie mniejsze (i niższe od niej) wieżyczki. Mają one dość skomplikowaną geometrię dolnych kondygnacji, na poziomie dachu przybierając formę ośmioboku. Ich przyziemia pełnią pomocnicze role: kaplicy przedpogrzebowej i magazynku.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
