Nagłowice pojawiają się w dokumentach już w roku 1269, kiedy Bolesław Wstydliwy nadał wojewodzie krakowskiemu imieniem Sulko, trzy łany ziemi w tej wsi. Daty powstania parafii nie znamy, wiadomo jednak ze spisów świętopietrza, że istniała ona w roku 1325, a nagłowickim plebanem był wtedy Cetosław. Nie wiemy też kiedy wieś weszła w posiadanie Rejów. W roku 1369 Jakub Rochicki otrzymał od króla Kazimierza przywilej na założenie miasta Przyrów, położonego między Radomskiem i Lelowem. Ale w bitwie grunwaldzkiej uczestniczy już rycerz Jan Rej z Nagłowic herbu Oksza. Synem Jana był Mikołaj. „Ten zostawił – pisał ksiądz Wiśniewski – wdową żonę Barbarę, i synów Piotra i Stanisława, dziedziców na Bobinie. Piotr żył jeszcze w 1527r. i pisał się dziedzicem Nagłowic i Nowej Wsi, zaś Stanisław przeniósł się na Ruś, ożenił się z Buczacką i osiedlił się w Żurownie nad Dniestrem, zaś w krakowskiem posiadał Topolę. Syn jego, Mikołaj Rey zapisał się do Akademii Krakowskiej ‘Nicolaus Rey de Topola, dioec. crac’ . Dopiero od 1545 zaczął się pisać z Nagłowic”.
Właścicielami Nagłowic byli Rejowie do XVII wieku. Po nich wieś przejęli Jurkowiccy, a od roku 1734 Kotkowscy. Po Kotkowskich stosunki własnościowe zmieniają się jak w kalejdoskopie: Wielogłowscy, Męcińscy, Jordanowie, Sołtykowie, a od 1784 Kacper i Teodora Walewscy. Pani Teodora, de domo także Walewska, była siostrą Anastazego Walewskiego, męża Marii z Łączyńskich, czyli słynnej Pani Walewskiej znanej z romansu z cesarzem Napoleonem. Po Walewskich Nagłowice z ręką Marii, córki Antoniego, przeszły do rodziny Kosickich. Od 1914 dostały się Radziwiłłom.
Długosz nie wspomniał Nagłowic w Liber Beneficiorum. Dlaczego? – ks. Wiśniewski jako przypuszczalną, przyczynę podaje, że „w XV stuleciu parafia w Nagłowicach upada” i przeniesiono ją do sąsiedniego Ślęcina. Kościół w Ślęcinie stał koło drogi i istniał jeszcze w roku 1803. Nie wiadomo, kiedy wybudowano kościół w Nagłowicach, wiadomo za to, że około połowy XVI stulecia kościół został sprofanowany przez Mikołaja Reja. A w latach 1596-98 był on „obrabowany”. A może w obu przypadkach chodziło o świątynię w Ślęcinie?
Drewniany kościół – tym razem na pewno w Nagłowicach – zbudowano w XVIII stuleciu. Ksiądz Wiśniewski podaje datę 1734 r., pisząc, że wzniósł go ks. Kotkowski, w roku 1699, zastawszy dotychczasowy kościół w ruinie, a potem odbudował po pożarze z roku 1720. Anna Adamczyk twierdzi, że budowa nastąpiła wcześniej, bo podczas wizytacji w roku 1731 kościół już istniał. Był drewniany i miał wezwanie św. Łukasza. Składał się z nawy i prezbiterium, przy którym od północy dostawiona była zakrystia. Od zachodu miał dobudowana wieżę-dzwonnicę z kruchtą w przyziemiu i murowaną kruchtę od strony południowej. W 1867 wieżę rozebrano zastępując kruchtą i wystawiono nową, wolnostojącą dzwonnicę. Drewniany kościół rozebrano w latach 1907-8. Na jego miejscu postawiono kapliczkę.
Pierwszą (chronologicznie) fundatorką nowego, neogotyckiego kościoła była Maria Michałowska, która przeznaczyła na ten cel 7500 rubli. Głównym fundatorem stał się jednak Józef Kosicki: „który mając na budowę do 15000s, wydał na ten cel 100000, dlatego, że pragnął mieć kościół na placu dworskim, gdzie się jednak okazał grunt tak niepewny pod budowę i trzeba było zakładać tak głębokie fundamenty jak wysoki jest kościół”. Autorem projektu świątyni był Marceli Maciej Plebiński. Budowę zakończono w roku 1914.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
