Odrowąż, kiedyś miasto, obecnie wieś leżąca przy drodze z Końskich do Skarżyska, należał do najdawniejszych włości małopolskiej linii rodziny Odrowążów. Rodu „który dał Polsce wielu mężów sławnych i kilku świętych” – przypomina ich zasługi ksiądz Wiśniewski. Po raz pierwszy w dokumentach z lat 1222 i 1223 wymieniany jako Stari Odrouus oraz Senex Odrouaz. W roku 1382 za 450 grzywien srebrnych groszy praskich kupuje go Piotr Kmita z Wiśnicza, ale po kilkunastu latach sprzedaje Mikołajowi Kurowskiemu, biskupowi włocławskiemu. Akt sprzedaży potwierdza w roku 1399 Władysław Jagiełło, zezwalając jednocześnie na lokację miasta na prawie średzkim.
Lokacja musiała się nie udać, bo w roku 1415 pisze się o Odrowążu jako o wsi, a i Długosz określając miejsce, skąd rzeka Kamienna zaczyna swój bieg, zanotował, iż źródła ma ona prope villam Odrowansch. W roku 1440 miejscowość /wraz z prawem patronatu nad kościołem/ powraca do rodziny Odrowążów.
Ponowna próba uczynienia osady miastem odbyła się w roku 1611, staraniem Anny Ostrogskiej, wojewodziny wołyńskiej. Król Zygmunt III wydał stosowny dokument, w którym nowopowstające miasto otrzymuje prawo niemieckie, targi co czwartek i cztery jarmarki: „w niedzielę Palmową, na Zielone Świątki, na pierwszą niedzielę i na św. Katarzynę”. Stanisław August ilość jarmarków zwiększył do 12, ale pomimo tych działań, miasto nie rozkwitło. Prawa miejskie odebrano Odrowążowi w roku 1869, a z dawnej miejskiej „świetności” pozostał osadzie czworoboczny ryneczek.
Pierwszy murowany kościół miał według podań założyć tu św. Jacek Odrowąż, żyjący w latach 1183 – 1257. Pierwsze zapisy o tutejszej świątyni pochodzą z roku 1521; proboszczem był Jan z Bostowa, który otrzymując dziesięcinę wartości około 3 grzywien utrzymywał wikarego i ministranta. Patronką murowanego kościoła była wtedy św. Katarzyna, a do parafii należało 7 wsi. Według księdza Wiśniewskiego, w XVI stuleciu ówcześni właściciele wsi, Tarłowie, przemianowali kościół na zbór kalwiński. Podobnie działo się za panowania Świderskich. Dopiero pod koniec XVII stulecia, jeden ze Świderskich będąc na łożu śmierci przyjął za namową żony katolicyzm, dzięki czemu kościół zwrócony został katolikom.
Oficjalnie uważa się, że obecna świątynia zbudowana została w wieku XVI i gruntownie przebudowywana w latach 1660 –82 /dzięki funduszom Jana Samuela Świderskiego, chorążego parnawskiego i jego żony Jadwigi z Dembińskich/, a konsekrowana pod wezwaniem św. Jacka i św. Katarzyny w roku 1669.
„W 1836 roku kościół był porysowany, dach gontem pokryty w złym stanie, zaciekał, wieża była blachą pokryta, ale krzyż z gałką spadł z niej jeszcze 1 września 1792 roku” –napisał ksiądz Jan. Stan ten nadal się pogarszał się, przystąpiono więc w latach 1856 – 71 do remontu, zaś w latach 1896 – 7 od zachodu dobudowano kruchtę i po jej bokach kaplice.
Dzisiaj kościół jest trójnawową bazyliką z krótkim, półkoliście zamkniętym prezbiterium i z zakrystią od południa. Nawy boczne otwarte są do nawy głównej filarowymi arkadami. Prezbiterium przykrywa sklepienie kolebkowe z lunetami a nawy kolebkowo – krzyżowe. Najstarszym elementem zdobiącym wnętrze świątyni jest późnogotycki obraz przedstawiający św. Jacka, przeniesiony tu w wieku XVII z krakowskiego kościoła dominikanów.
Adam Malicki
Inne wpisy tego autora
Skomentuj
Galeria
