Ublinek, dawniej Ublinek Szlachecki, to wieś położona kilka kilometrów na południowy wschód od Opatowa. Najłatwiej dojechać tam od Włostowa, z którego jest tu tylko cztery kilometry. W średniowieczu Ublinek nazywał się Hublin a potem Ubnin. Pod tą ostatnią nazwą w roku 1440 stanowił własność Jana i Piotra herbu Ostoja. Zgodnie z ówczesnym układem sieci parafialnej należał do parafii w pobliskich Strzyżowicach. Z rejestru poborowego z roku 1508 wynika, że właścicielem wsi był wtedy Jakub Krąpski, płacący 12 groszy podatku.
Ublinek znany jest z obiektu, który uważany jest za ariański zbór. Tadeusz Przypkowski w artykule Zabytki reformacji na Kielecczyźnie, opublikowanym w Studiach renesansowych w roku 1956, napisał: „Najbardziej typowy przykład zboru dworskiego tego okresu, najmniej może w Polsce przebudowanego (niestety od kilku lat konsekwentnie rujnowanego przez prywatnego użytkownika) mamy w Ublinku. Zwarta bryła z silnie oszkarpowanymi narożnikami zawiera wewnątrz na parterze sklepioną krzyżowo salkę zborną z sionką, z której kamienne schody prowadzą na piętro do mieszkania ministra, złożonego z dwu izb, ze śladami kominka i wnęk w ścianach„. Najpewniej istotnie był to ariański zbór, choć w pierwszych latach Polski Ludowej śladów arian doszukiwano się dosłownie wszędzie. Przypkowski chyba jednak nieco przesadził, dopatrując w Ublinku „typowego” przykładu zboru. Na tę samą typowość zwrócił uwagę Tadeusz Maszczyński, idąc jeszcze dalej, gdyż dostrzegał ją także w „silnie oszkarpowanych narożnikach„, które według autorów Katalogu Zabytków dodane zostały później – gdy rola i znaczenie arian w Polsce były już bardzo ograniczone (jak wiadomo, wygnano ich w roku 1658).
Wersję o zborze przytacza także ksiądz Wiśniewski, co dowodzi jednak, że nie wymyślono jej dopiero w czasach PRL-u. Pisze on: „We wsi Ublinek dziedzice byli arianami, toteż pozostawili po sobie kaplicę z kamienia murowaną w kształcie kościoła, długą łokci 18, szeroką 12, wysoką 13„.
Katalog Zabytków datuje powstanie obiektu na rok 1630. Datę taką zawiera przyczółek portalu wejściowego i to zapewne stanowi podstawę takiego właśnie datowania. Prócz daty jest tam jeszcze herb Godziemba oraz litery PZ i TZ. Owe litery ksiądz Wiśniewski rozszyfrowuje jako inicjały Pawła Zagórskiego, dziedzica części wsi Strzyżowice i Tyburcego Żurawskiego – dziedzica połowy Ublinka. Ksiądz Jan pisze, opierając się na notatkach księdza Struckiego (proboszcza Strzyżowic z lat 1668-1711), że do wnętrza wiodły żelazne drzwi. Na lewo od wejścia był mały przedsionek, z którego „wchodziło się do pokoiku z jednym zakratowanym okienkiem, dwiema ławeczkami i łóżkiem; było to mieszkanie predykanta. Z tego pokoiku przechodziło się na stronę południową do kapliczki opatrzonej dwoma oknami. Stał w niej ołtarzyk bez obrazów; ściany ozdobione były szafirowym malowidłem, dwie ławki stały po bokach„.
Dawny zbór, potem przekształcony w dworski lamus, od kilku lat ma nowego właściciela i użytkownika. Jest nim artysta malarz, który w zabytkowych murach (wyremontowanych dzięki pomocy przyjaciół) znalazł swój artystyczny azyl. Azyl – nie w znaczeniu schronienia przed otaczającym go światem, ale azyl – jako miejsce ułatwiające koncentrację i będące jednocześnie źródłem artystycznych inspiracji.
2 komentarze to “UBLINEK Zbór. Gmina Lipnik, powiat opatowski.” Subscribe