CHROBERZ Dzwonnica przy kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP. Gmina Złota, powiat pińczowski.

Niewiele wiadomo o pierwotnym kościele z Chrobrza. Maciej Kromer w Kronice Polskiej założycielem osady mieni Chrobrego, który: „nowy zamek w mili od Wiślice założywszy Chrobrzem go nazwał”, co miałoby się stać około roku 1020. Ksiądz Wiśniewski  rozszerza Bolesławową fundację o obiekt sakralny, pisząc „w tym czasie powstał kościół i zamek, z którego ledwie koło kościoła miejsce ukazują”. Z całą pewnością kościół stał już w roku 1326 – a plebanów było w tymże roku aż dwóch: Oczesław i Maciej, choć może jeden z nich „plebanował” w zamkowej kaplicy?
Zachowany do dziś kościół parafialny zbudowany został około roku 1550 z funduszy ówczesnego „pana na Chrobrzu” – Stanisława Tarnowskiego. Jest budowlą orientowaną o czteroprzęsłowej nawie i dwuprzęsłowym, wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Stylowo – określić go można jako gotycko-renesansowy. Szczególnie widać to w rozwiązaniu detali: okna są jeszcze ostrołukowe, ale już portale zamknięte są półkoliście.
Drewniana dzwonnica stanowi stały element zabudowy przykościelnego cmentarza od czasu powstania murowanej świątyni. O jej istnieniu mówią kolejne lustracje, poczynając od najstarszej,  z  roku 1595, poprzez następne z lat: 1619, 1663, 1699 i 1748. W roku 1830 zapisano konieczność wymiany gontowego pokrycia, w 1860 zwracano uwagę na zły stan podłogi i schodów. Wielość remontów dokonywanych od chwili powstania dzwonnicy nie pozwala na żadne precyzyjne datowanie ani też na jednoznaczne  stwierdzenia, jak wyglądała pierwotnie i jakim zmianom ulegały  w międzyczasie  jej formy. Autorzy Katalogu Zabytków wpisali XIX stulecie jako  czas powstania obecnej „edycji” chroberskiej dzwonnicy – i wydaje się, biorąc pod uwagę cechy stylistyczne, że nie popełnili istotnego błędu.
Obiekt jest piętrowym prostopadłościanem z kwadratem w podstawie, nakrytym dachem namiotowym, łamanym. Ma konstrukcję słupowo – ramową ustawioną na podmurówce z kamienia łamanego łączonego zaprawą wapienną. Ściany pokrywa szalunek z pionowych desek „z listwowaniem”. Osiem otworów półkoliście zamkniętych, po dwa w każdej ścianie chroberskiej dzwonnicy zapewnia dobre rozprzestrzenianie się głosu zawieszonego w niej dzwonu.

Oznaczone: drewno, dzwonnicaAutor: Roman Mirowski